Introductie:
Er zijn filmjaren waarin actie gewoon “lekker is”. En dan heb je 2023 — het jaar waarin de actie ons om de oren sloeg als een vuistslag van Jason Bourne in slowmotion. Waarin auto’s dansten, kogels zongen, en Keanu Reeves in John Wick: Chapter 4 een trap op strompelde alsof zijn leven (en longinhoud) ervan afhing. En eerlijk? We hebben genoten.
2023 was een feestjaar voor actieliefhebbers. Van stilistisch spektakel tot brute bodycount, van visueel overdonderend tot inhoudelijk verrassend. Panda Bytes blikt terug en stelt met liefde (en lichte tinnitus) een top 7 samen van de beste actiefilms van het jaar waarin Wick drie keer neerviel en toch weer opstond.
Zin in een explosieve herontdekking of benieuwd wat je misschien hebt gemist? Buckle up. Hier komen ze. Met ronkende motoren, knallende kogels en een vleugje slow-motion-tranen.
“I’m going to need a gun.” – Maar vooral: 300 treden geduld en pijn
Laten we meteen met de deur in huis vallen: John Wick 4 is niet zomaar een actiefilm. Het is een symfonie van geweld. Een opera van headshots. Een kunstwerk van choreografie, belichting en Keanu Reeves die met minimale tekst en maximale intensiteit zijn rol als meest beleefde huurmoordenaar ter wereld vervolgt.
Het vierde deel neemt ons mee naar Parijs, Osaka en Berlijn — en elke locatie is een excuus voor geniale actiescènes. Denk aan de top shot-sequentie met dragon’s breath shotgun. Denk aan het gevecht bij de Arc de Triomphe met auto’s die botsen én dienstdoen als dekking. En natuurlijk: de iconische trap. 300 treden. Wick valt. Wick vloekt (stil). Wick klimt weer.
Regisseur Chad Stahelski bewijst dat actie ook elegantie kan zijn. Elk frame is gestileerd, elke klap doordacht. En Keanu? Die is 58, maar we geloven elk moment dat hij de wereld aankan.
Waarom dit de koning van 2023 is:
- Grensverleggende choreografie en cameravoering
- Donnie Yen als blinde huurmoordenaar = briljant
- Wick is geen man meer. Hij is een legende.
Panda Bytes Tip: Zet je subwoofer vast goed. De kogels komen als danspassen binnen.
“Back from the dead – met een brandende vuist in de sneeuw.”
Je dacht dat Tyler Rake in deel 1 doodging? Think again. In Extraction 2 keert Chris Hemsworth terug als de norse, gehavende superhuurling. Dit keer om een Georgische gevangenis binnen te vallen, een familie te redden en – uiteraard – alles op te blazen wat hij onderweg tegenkomt.
De film opent met een 21-minuten durende “single take” actiescène die zo intens is dat je vergeet adem te halen. Brandende helikopters, vechtpartijen op een trein, sneeuwstormen en rookbommen: het zit allemaal in één bloedstollende flow.
Waar deel 1 vooral brute kracht was, voegt deel 2 meer emotionele lagen toe. Tyler worstelt met zijn verleden, met zijn missie, en (heel menselijk) met zijn gebroken lichaam. En toch dendert hij door.
Waarom deze film niet te missen is:
- Die “one shot” is instant actiemuseumwaardig
- Hemsworth combineert spierkracht met hart
- De sneeuw, het vuur en de rook zijn karakters op zich
Panda Bytes zegt: Zet de verwarming laag. Die Siberische actie voel je tot in je botten.
“Tom Cruise tegen AI, zwaartekracht en tijd.”
Tom Cruise doet geen stunts. Tom Cruise ís de stunt. In het zevende deel van deze explosieve franchise rijdt hij motoren van kliffen, rent hij door luchthavens met de gratie van een jachtluipaard en hangt hij weer aan een trein alsof het dagelijkse kost is.
Dead Reckoning Part One speelt in op de angsten van nu: een AI die alles weet, alles ziet, en iedereen manipuleert. Ethan Hunt moet het opnemen tegen een algoritme — en dat levert verrassend relevante spanning op. Maar wees gerust: de plot twist komt pas nadat Cruise met volle vaart van een berg rijdt en zijn parachute opent met één hand.
Regisseur Christopher McQuarrie balanceert weer perfect tussen spionage, spektakel en karakter. En Rebecca Ferguson, Hayley Atwell en Esai Morales zorgen voor tegengewicht en diepgang.
Waarom dit MI op zijn best is:
- Cruise bewijst opnieuw dat ouder worden optioneel is
- AI als vijand voelt akelig actueel
- De treinfinale is een hommage aan Buster Keaton, maar dan explosiever
Panda Bytes quote: “De enige AI waar wij bang voor zijn, is degene waar Tom Cruise naar lacht.”
“Sciencefiction met ziel én explosies.”
Een zeldzaam juweeltje: The Creator combineert actie met wereldbouw, emotie met epische schaal. Gareth Edwards (Rogue One) regisseert deze originele sciencefictionfilm over een toekomstige oorlog tussen mensen en AI — met een plot dat doet denken aan Children of Men en een stijl die leunt op Blade Runner.
John David Washington speelt Joshua, een soldaat met een missie: vernietig een AI-wapen. Alleen… het “wapen” blijkt een kind. Wat volgt is een reis door adembenemende landschappen, vuurgevechten, robotrebellen, en morele dilemma’s.
De actiescènes zijn tactisch, verwoestend en hartverscheurend tegelijk. Geen eindeloze shootouts, maar gerichte, impactvolle sequenties die narratief iets toevoegen.
Waarom dit een stille kracht is:
- Oogverblindend gefilmd met relatief klein budget
- Thema’s raken: menselijkheid, ethiek, empathie
- John David Washington is subtiel, sterk en overtuigend
Panda Bytes zegt: Voor wie zijn actie graag met inhoud consumeert. Dit is geen popcorn, dit is een warme maaltijd.
“Fincher meets Fassbender meets koelbloedige efficiëntie.”
David Fincher keert terug naar het genre waarin hij het best is: de koelbloedige, methodische thriller. In The Killer volgt hij een huurmoordenaar (Michael Fassbender) die werkt volgens strikte regels… tot alles misgaat.
De film is traag en precies. Niet het type actiefilm met honderd explosies, maar met gerichte, chirurgische slagen. Elke beweging, elke blik, elke handeling is gecalculeerd. En juist dat maakt de spanning intens.
Fassbender is briljant in stilte. Zijn innerlijke monoloog leidt ons door de film, terwijl de buitenwereld langzaam uit elkaar valt. En wanneer de actie toeslaat? Dan snijdt het — letterlijk én figuurlijk.
Waarom dit een unieke actiefilm is:
- Fincher’s stijl is ijzingwekkend strak
- Fassbender als menselijke robot is fascinerend
- Geen overkill, maar precies gedoseerde dodelijkheid
Panda Bytes zegt: Zet je verwachtingen op scherp. Dit is zen-geweld voor fijnproevers.
“Eén piloot, één huurling, honderd kogels.”
Soms wil je geen filosofische lagen of epische existentiële vragen. Soms wil je gewoon: Gerard Butler in een vliegtuig dat crasht in vijandig gebied, met daaropvolgend heel veel chaos. En precies dát is Plane.
Butler speelt Brodie Torrance (ja, echt), een piloot die na een noodlanding zijn passagiers moet beschermen tegen lokale milities. Gelukkig krijgt hij hulp van Louis Gaspare (Mike Colter), een gevangene met meer dan alleen spieren.
De film is strak, simpel en zeer effectief. Denk Die Hard meets Sully meets Expendables-lite. De actiescènes zijn hard, overzichtelijk en hebben nét genoeg emotionele investering om het spannend te houden.
Waarom dit gewoon werkt:
- Old school actie zonder fratsen
- Gerard Butler blijft de koning van de low-budget knokfilm
- Verrassend goed geacteerd en gemonteerd
Panda Bytes zegt: Je weet precies wat je krijgt – en je krijgt het in overvloed.
“Nazis. Gold. Eén Fin met een mes.”
Eerlijk is eerlijk: Sisu is misschien wel de meest ondergewaardeerde actiefilm van 2023. Deze Finse knaller speelt zich af in de nadagen van WOII. Een goudzoeker stuit op een groep nazi’s — en besluit terug te vechten. Niet met woorden. Met alles wat los en vast zit.
Wat volgt is pure pulp: explosies, mijnenvelden, mesgevechten, tank-ontsnappingen. De hoofdrolspeler (Jorma Tomilla) spreekt nauwelijks, maar straalt absolute vastberadenheid uit. Hij ís de Finse John Wick. Maar dan met modder.
Regisseur Jalmari Helander (bekend van Rare Exports) levert een film af die gruwelijk, stijlvol en soms hilarisch over-the-top is — precies wat actie nodig heeft.
Waarom Sisu een cultklassieker in wording is:
- Briljante practical effects en creatieve kills
- Naziknokkende Fin = cinema op zijn best
- De perfecte cocktail van ernst en absurditeit
Panda Bytes zegt: Dit is Mad Max op sneeuwschoenen. Je gaat lachen, juichen én sidderen.
Tot slot: actie is weer kunst (en fun)
2023 bewees dat het actiegenre springlevend is. En niet alleen als hersenloos knalvermaak — al was er daar ook genoeg van. Nee, dit jaar zagen we actie als expressievorm, als karakterbouw, als filosofische laag, én als ouderwetse, heerlijke knokpartij.
Of je nu viel voor de elegante waanzin van John Wick 4, de introspectieve kilte van The Killer, of de lompe lol van Sisu — het was een jaar waarin actie meer dan ooit een identiteit kreeg.
Panda Bytes sluit het jaar af met een knal. En jij?
Welke actiefilm van 2023 heeft jouw hart (of trommelvlies) veroverd? Laat het ons weten – Panda Bytes leest, kijkt en telt kogels mee.
Volgende keer: 2023 in slow motion – de beste momenten in film die je twee keer wilde terugspoelen.
