Introductie:
Als je weg was van de zenuwslopende energie en morele chaos van Marty Supreme, dan is de kans groot dat je houdt van films waarin hoofdpersonen zichzelf stap voor stap in de problemen werken, terwijl jij als kijker machteloos toekijkt. Van die verhalen waarin je denkt: “Doe dit nou niet,” en toch gefascineerd blijft zitten.
Wij zetten vijf vergelijkbare films voor je op een rij, allemaal uit hetzelfde medium, namelijk film. Elke titel heeft een hoofdpersoon die leeft op de rand, gedreven door ambitie, ego of pure overlevingsdrang. Verwacht intense emoties, veel zweet en het soort spanning dat je nog even met je meeneemt als het scherm alweer zwart is.
Bij Panda Bytes houden we van dit soort films die niet alleen vermaak bieden, maar je ook iets laten voelen over keuzes, verantwoordelijkheid en de keerzijde van succes.
1. Uncut Gems (2019)
In Uncut Gems volgen we Howard Ratner, een juwelier in New York die verslaafd is aan risico. Hij gokt met geld, met mensen en vooral met zijn eigen toekomst. Net als Marty in Marty Supreme is Howard iemand die altijd gelooft dat er nog één grote deal is die alles goedmaakt. In plaats van pingpong zijn het hier edelstenen, sportweddenschappen en dubieuze leningen die de motor van het verhaal vormen.
De film is hectisch, lawaaiig en claustrofobisch. Het tempo ligt hoog, de dialogen overlappen elkaar en de camera lijkt geen seconde stil te staan. Wat het zo vergelijkbaar maakt met Marty Supreme, is de manier waarop je als kijker wordt meegesleurd in de mentaliteit van de hoofdpersoon. Je weet dat het mis zal gaan, maar je wilt toch zien hoe ver hij komt. Howard is charmant en irritant in één persoon, iemand voor wie je tegelijk duimt en met je handen voor je gezicht zit.
Kijktip:
Kijk Uncut Gems niet als achtergrondfilm. Dit is een titel voor een avond waarop je echt wilt zitten en je volledig wilt laten overspoelen. Zet je telefoon weg, dim de lichten en accepteer dat je je af en toe ongemakkelijk gaat voelen. Dat is precies de bedoeling.
2. Good Time (2017)
Good Time draait om Connie Nikas, gespeeld door Robert Pattinson, die na een mislukte overval wanhopig probeert zijn verstandelijk beperkte broer uit de gevangenis te krijgen. Dat klinkt misschien nog hoopvol, maar al snel blijkt dat Connie vooral reageert in paniek, zonder plan en zonder visie op de gevolgen.
Net als Marty is Connie iemand die voortdurend denkt in korte termijn oplossingen. Elke keuze die een probleem lijkt op te lossen, veroorzaakt twee nieuwe problemen. De film speelt zich grotendeels af in de nacht, met neonlicht, achterafstraatjes en benauwde ruimtes. De stijl is rauw en direct, het tempo hoog, de spanning constant.
Wat Good Time zo verwant maakt aan Marty Supreme, is het gevoel dat je naast de hoofdpersoon door een stad rent die vijandig en onverschillig is. De film gaat niet alleen over misdaad, maar over het onvermogen om stil te staan en echt na te denken over wat je doet.
Kijktip:
Dit is een film die extra goed werkt met goed geluid. De muziek en geluidsmix dragen veel bij aan de dreiging en onrust. Kijk dus liever met koptelefoon of een degelijke geluidsinstelling dan op een klein scherm met fluisterstand.
3. The Wrestler (2008)
In The Wrestler volgen we Randy “The Ram” Robinson, een verouderde professioneel worstelaar die zijn gloriedagen ver achter zich heeft liggen. In plaats van de opwaartse, jachtige lijn van Marty Supreme, krijgen we hier een verhaal over iemand die langzaam moet accepteren dat de piek voorbij is. Toch is de verwantschap duidelijk: een man die zijn identiteit volledig koppelt aan zijn talent en carrière, en moeite heeft met de realiteit buiten dat toneel of die ring.
Randy is lichamelijk gebroken, emotioneel beschadigd en sociaal onhandig, maar hij klampt zich vast aan de ring, het applaus en het idee dat hij nog één keer kan schitteren. De film is rustiger gefilmd dan de titels van Josh Safdie, maar de emotionele intensiteit is net zo voelbaar. De pijn komt niet alleen van klappen in de ring, maar van mislukte relaties, gemiste kansen en een leven dat te lang om één ding heeft gedraaid.
Net als Marty maakt Randy keuzes die je als kijker verdrietig en soms boos maken, juist omdat je ziet dat er andere mogelijkheden zijn. Toch is hij geen slechterik, maar een mens die moeite heeft met loslaten.
Kijktip:
Dit is een film die je het best kijkt op een moment dat je openstaat voor een tragisch, maar menselijk portret. Verwacht geen adrenaline rit zoals bij Marty Supreme, maar een trager brandend verhaal dat misschien nog langer blijft hangen.
4. Whiplash (2014)
In Whiplash gaat het niet om criminaliteit of hustlen, maar om de obsessieve zoektocht naar perfectie. De jonge drummer Andrew wil de beste worden op zijn conservatorium en komt onder de vleugels van Fletcher, een docent die er heilig van overtuigd is dat grootsheid alleen ontstaat door extreem harde druk.
Hoewel de setting anders is dan in Marty Supreme, zijn de overeenkomsten opvallend. Net als Marty leeft Andrew voor zijn talent. De rest van zijn leven lijkt bijzaak. Relaties verwateren, gezondheid wordt genegeerd en alles wordt ondergeschikt gemaakt aan één doel. De spanning in Whiplash komt niet van achtervolgingen of geweld in de straat, maar van psychologische druk, vernedering en de vraag hoe ver iemand moet gaan om echt uit te blinken.
Whiplash is strak gemonteerd, intens gespeeld en muzikaal indrukwekkend. De drumsolo’s zijn bijna lichamelijk voelbaar. De film stelt vragen over ambitie, misbruik van macht en de dunne lijn tussen stimuleren en breken.
Kijktip:
Zet het geluid goed open. De muziek is geen achtergrond, maar een volwaardig personage. Deze film wint enorm als je de dynamiek en kracht van de drums echt kunt horen. Perfect voor een avond waarop je zin hebt in een intens verhaal zonder klassieke actie, maar met net zoveel spanning.
5. Boogie Nights (1997)
Boogie Nights speelt zich af in de wereld van de volwassen filmindustrie in de jaren zeventig en tachtig. We volgen Eddie Adams, die op jonge leeftijd wordt ontdekt en uitgroeit tot ster onder de naam Dirk Diggler. Aanvankelijk lijkt zijn leven een droom van roem, geld en status, maar al snel wordt duidelijk dat alles wat stijgt ook weer kan dalen.
Wat deze film verbindt met Marty Supreme, is de manier waarop een jonge man zich volledig laat opslokken door een wereld waarin aandacht en succes tijdelijk en grillig zijn. Eddie wordt omringd door mensen die hem bewonderen en gebruiken tegelijk. Net als Marty is hij zowel verantwoordelijk voor zijn keuzes als beïnvloedbaar door zijn omgeving.
Regisseur Paul Thomas Anderson laat de opkomst en ondergang zien met flair, humor en tragiek. De film is rijk aan personages, subplots en sfeervolle details. Achter de glitter en energie schuilt een verhaal over identiteit, eenzaamheid en de vraag wie je bent als de spotlights uitgaan.
Kijktip:
Neem de tijd voor deze film. Boogie Nights is langer dan gemiddeld en zit vol personages en verhaallijnen. Het is een ideale film voor een weekendavond waarop je zin hebt om helemaal in een andere wereld te duiken en toch veel herkenbare menselijke emoties tegen te komen.
Tot slot
Als Marty Supreme je heeft gegrepen met zijn mix van energie, morele twijfel en intense hoofdrol, dan bieden deze vijf films een mooie verdieping. Ze laten allemaal op hun eigen manier zien hoe ver mensen bereid zijn te gaan voor erkenning, succes of simpelweg het gevoel dat ze ertoe doen.
Of je nu kiest voor de zenuwslopende hectiek van Uncut Gems, de nachtelijke chaos van Good Time, de melancholie van The Wrestler, de perfectionistische obsessie van Whiplash of de opkomst en neergang in Boogie Nights: elke titel sluit aan bij dezelfde thematische familie als Marty Supreme.
Bij Panda Bytes raden we aan om deze films niet te bingewatchen als lichte kost, maar ze beurtelings te kijken en ze even te laten landen. Het zijn verhalen die niet alleen vermaak bieden, maar je ook iets laten voelen over ambitie, grenzen en de soms hoge prijs van altijd meer willen.
