Introductie:
Als je net de zaal bent uitgerold na het zien van Bugonia, dan is de kans groot dat je nog steeds nadenkt of je nu naar een sciencefiction thriller keek, een satire op online complotdenkers, of gewoon naar de vreemdste sollicitatievideo ooit voor een plek op de planeet Andromeda. Eén ding is zeker: Bugonia laat je niet los.
En als iets je niet loslaat, dan wil je méér. Daarom hebben we bij Panda Bytes zeven films verzameld die perfect passen bij de sfeer van Bugonia. Absurd, donker, filosofisch of ronduit bizar films die je hersens kraken en je hart sneller laten slaan. Dus zet de aluminium hoedjes maar op, we gaan op reis.
- Save the Green Planet! (2003) De originele waanzin
We beginnen bij de bron. Save the Green Planet! van de Zuid-Koreaanse regisseur Jang Joon-hwan is de film waarop Bugonia gebaseerd is. Waar Lanthimos de complot wereld door een westerse lens toont, is Jang’s versie een explosieve mix van horror, komedie, drama en sciencefiction.
Het verhaal draait om een paranoïde man die ervan overtuigd is dat de CEO van een groot bedrijf een alien is. Hij ontvoert hem, sluit hem op en onderwerpt hem aan bizarre martelmethodes om de waarheid te achterhalen. Het resultaat is een film die balanceert op het randje van krankzinnigheid en je als kijker geen moment laat ontspannen.
Wat deze film uniek maakt, is de emotionele laag eronder. De complottheorieën van de hoofdpersoon komen niet uit het niets, maar zijn geworteld in persoonlijke trauma’s en maatschappelijke teleurstellingen. En dat maakt het tragisch en aangrijpend, zelfs als je lacht om de absurditeit.
- The Killing of a Sacred Deer (2017) Lanthimos op zijn donkerst
Wie na Bugonia zin heeft in nóg meer ongemak, hoeft alleen maar terug te grijpen naar Lanthimos zelf. The Killing of a Sacred Deer is een film die je ziel langzaam fileert met chirurgische precisie.
Colin Farrell speelt een chirurg die bevriend raakt met een mysterieuze tiener (Barry Keoghan). Al snel ontspoort deze relatie in een onheilspellend pact dat zijn gezin letterlijk op leven en dood zet.
Wat de film gemeen heeft met Bugonia: de kille stijl, de afstandelijke dialogen, en dat gevoel dat je getuige bent van een moreel experiment waar je zelf liever ver van zou blijven. Lanthimos weet hoe je kijkers ongemakkelijk maakt en laat zien hoe fragiel menselijke relaties zijn als ze onder extreme druk staan.
- Enemy (2013) Dubbelgangers en verdwalen in jezelf
Als Bugonia draait om paranoia en de angst dat de wereld niet is wat hij lijkt, dan is Enemy van Denis Villeneuve een perfecte aanvulling. In deze film ontdekt een leraar (Jake Gyllenhaal) dat er een acteur rondloopt die zijn exacte dubbelganger is. Wat volgt, is een surrealistische zoektocht naar identiteit, controle en de grenzen van de realiteit.
De film is berucht om zijn beklemmende sfeer en natuurlijk die beruchte spinnen metafoor die tot eindeloze discussies heeft geleid. Het doet denken aan Teddy’s obsessie in Bugonia: wanneer je eenmaal iets vreemds hebt gezien, kun je het niet meer ont-zien.
- Under the Skin (2013) Het buitenaardse in mensenvorm
Met Under the Skin van Jonathan Glazer krijg je een hypnotische, bijna meditatieve kijk op een buitenaardse aanwezigheid op aarde. Scarlett Johansson speelt een wezen dat in Schotland mannen verleidt om hen vervolgens letterlijk te ‘oogsten’.
Het tempo is traag, de beelden zijn hypnotiserend en de betekenis is open voor interpretatie. Toch gaat de film, net als Bugonia, over de vervreemding tussen mens en mens, en de vraag of er überhaupt nog empathie mogelijk is in een wereld die steeds killer lijkt te worden.
En eerlijk: Johansson die door de straten van Glasgow rijdt in een witte bestelbus heeft iets wat tegelijk eng en onweerstaanbaar is.
- The Lighthouse (2019) Madness by the sea
Oké, The Lighthouse speelt zich niet af in een kelder zoals Bugonia, maar de gelijkenis zit in de claustrofobie en de mentale afbraak van de personages. Robert Pattinson en Willem Dafoe spelen twee vuurtorenwachters die langzaam gek worden in hun isolement.
Wat je krijgt: bizarre dialogen, hallucinaties, een constante dreiging en een gevoel dat je naar een toneelstuk kijkt dat elk moment kan ontsporen. Het heeft dezelfde energie als Teddy’s obsessieve logica: je weet dat het fout gaat, maar je kunt niet wegkijken.
- Annihilation (2018) Wetenschap, mysterie en existentiële horror
Annihilation van Alex Garland neemt complottheorieën niet als uitgangspunt, maar onderzoekt iets soortgelijks: wat doen we als de natuur zelf ons begrip te boven gaat? Natalie Portman leidt een team wetenschappers dat een mysterieus fenomeen onderzoekt: een gebied dat ‘The Shimmer’ wordt genoemd, waar de natuur zich vreemd en dodelijk gedraagt.
De film heeft dezelfde mix van paranoia, filosofie en sciencefiction als Bugonia. Bovendien daagt hij de kijker uit om verder te denken dan de simpele strijd mens versus alien. Het is een visuele trip die je nachtenlang laat dromen of nachtmerries bezorgt.
- Synecdoche, New York (2008) De ultieme existentiële mindfuck
We sluiten af met misschien wel de zwaarste titel in dit rijtje: Synecdoche, New York van Charlie Kaufman. Dit is geen film over aliens of complotten, maar over de onmogelijkheid om grip te krijgen op je eigen leven.
Philip Seymour Hoffman speelt een toneelregisseur die een gigantische reconstructie van New York bouwt in een loods, in een poging om zijn leven en werk volledig te begrijpen. Het project loopt uit de hand, mensen spelen mensen die andere mensen spelen, en de grens tussen kunst en werkelijkheid vervaagt.
Waarom dit in het rijtje past? Omdat Bugonia ons ook confronteert met de vraag: wat is echt, wat is projectie, en hoe verliezen we onszelf in verhalen die we zelf creëren?
Waarom juist deze films?
Wat al deze films gemeen hebben, is hun vermogen om ongemak te combineren met diepgang. Ze spelen met paranoïde gedachten, existentiële vragen en de absurditeit van het menselijk bestaan. Als Bugonia je raakte, dan ben je waarschijnlijk iemand die films zoekt die méér doen dan alleen vermaken.
Deze titels zijn geen makkelijke popcorn films. Ze vragen aandacht, energie en soms een stevig gesprek achteraf. Maar ze belonen je met nieuwe inzichten, scherpe emoties en dat heerlijke gevoel dat cinema méér kan zijn dan alleen een verhaal op een scherm.
Conclusie:
Bugonia is een film die discussie oproept, die verdeelt en die je misschien zelfs boos de zaal uit laat lopen. Maar dat is precies de kracht van cinema die durft. En gelukkig zijn er nog heel wat films die in datzelfde universum thuishoren.
Van de originele Save the Green Planet! tot de existentiële draaikolk van Synecdoche, New York: dit zijn films die, net als Bugonia, je uitdagen om verder te kijken, te denken en te voelen.
Dus: welke van deze zeven titels ga jij als eerste opzetten? En belangrijker nog: geloof je Teddy, of was Michelle toch echt een alien? Laat het ons weten wij bij Panda Bytes lezen graag mee vanuit onze veilige, maar iets te gezellige complot kelder.
