De magie van herbekijken
Sommige films worden pas echt bijzonder als je ze een tweede of derde keer kijkt. The Prestige, geregisseerd door Christopher Nolan, is zo’n film die bij elke herziening meer prijsgeeft. Het is geen film die alles voor je uitstalt. Integendeel: het is een raadsel dat zich langzaam ontvouwt, een puzzel die je uitdaagt om verder te kijken dan de illusie.
In een tijd waarin films vaak mikken op snelheid en spektakel, neemt The Prestige je mee in een wereld van geheimen, obsessie en offers. Geen knallende actie of eindeloze CGI. Wel een verhaal dat je intellect én je emoties aanspreekt. En eerlijk gezegd: dat is misschien wel het grootste wonder van allemaal.
De film speelt zich af in het Londen van de late 19e eeuw, een periode waarin goochelaars de supersterren van het podium waren. In die wereld ontmoeten we Robert Angier (Hugh Jackman) en Alfred Borden (Christian Bale), twee jonge illusionisten met grootse dromen en een allesverterende rivaliteit. Wat begint als gezonde competitie ontaardt in een gevaarlijk kat-en-muisspel waarbij waarheid, identiteit en moraal op scherp worden gezet.
De kracht van karakter
Wat deze film zo sterk maakt, is hoe de rivaliteit tussen Angier en Borden steeds meer gaat lijken op een existentiële strijd. Het draait niet meer om wie de beste truc heeft. Het gaat om wie bereid is het verst te gaan. Wie het meeste durft op te geven. En wie bereid is zichzelf te verliezen in zijn eigen rol.
Angier is de showman. Charmant, elegant, geboren voor het podium. Zijn zwakte? Hij is geobsedeerd door perfectie. Door het mysterie achter Borden’s onmogelijke truc. Hij wil niet alleen winnen, hij wil begrijpen. Hij wil de geheime sleutel vinden, de waarheid ontmaskeren. En die zoektocht zuigt hem steeds dieper een duister web in.
Borden daarentegen is de vakman. Hij is afstandelijk, gesloten, maar briljant. Zijn truc is perfect, maar zijn leven raakt steeds meer versplinterd. Zijn geheim is zijn kracht, maar ook zijn vloek. Hij leeft in een constante staat van dubbelheid. Zijn bestaan draait om opoffering. En dat voel je, in elke scène waarin hij balanceert tussen liefde en leugen.
De twee hoofdrollen worden briljant vertolkt. Christian Bale geeft Borden een stoïcijnse intensiteit die je niet loslaat, terwijl Hugh Jackman Angier juist speelt met een gevaarlijke mengeling van charme en obsessie. Hun onderlinge spanning is voelbaar in elke blik, elke confrontatie. Je gelooft in hun haat, maar ook in hun gelijkenis.
Vertellen als truc
Nolan gebruikt de structuur van een goocheltruc als blauwdruk voor zijn film. De drie delen van een klassieke truc – de belofte, de wending en het prestige – vormen ook de bouwstenen van het verhaal. Maar net zoals een goede illusionist leidt Nolan je af van wat er echt toe doet. Terwijl je denkt dat je kijkt naar een verhaal over rivaliteit, laat hij je onbewust nadenken over identiteit, waarheid en de prijs van ambitie.
De vertelstructuur is allesbehalve lineair. Dagboekfragmenten, flashbacks en perspectiefwissels zorgen ervoor dat je voortdurend twijfelt aan wat je ziet. Je wordt als kijker constant op het verkeerde been gezet. Maar dat maakt de ontknoping des te bevredigender. Want wanneer alles op zijn plaats valt, realiseer je je dat de aanwijzingen er altijd al waren. Je zag ze alleen niet. Of wilde ze niet zien.
Dat is waar The Prestige in uitblinkt. Het is niet alleen een film die verrast, maar ook een film die je uitdaagt. Die je laat nadenken over wat je gelooft. Over wat je bereid bent te accepteren als waarheid. En over hoeveel je zelf zou opofferen voor succes.
Een wereld in sfeer
De cinematografie van The Prestige is zorgvuldig en sfeervol. Het Victoriaanse Londen is donker, mysterieus en gevuld met rook, schaduw en spiegels. Alles in beeld ondersteunt het thema van misleiding en dubbele werkelijkheden. Je waant je echt in een wereld waarin illusie en realiteit hand in hand gaan.
Wally Pfister, Nolan’s vaste cameraman, weet als geen ander hoe hij met licht en kadrering betekenis toevoegt aan scènes. Let bijvoorbeeld op hoe vaak personages half in de schaduw staan, of hoe spiegels en ramen worden gebruikt om een gevoel van dubbelheid te versterken. Het is subtiel, maar doeltreffend.
Ook de muziek draagt bij aan de sfeer. De score van David Julyan is ingetogen, bijna onopvallend, maar zit vol onderhuidse spanning. Geen bombast, geen grote melodieën. Alleen een constante dreiging, als een ademhaling onder de oppervlakte. Precies wat deze film nodig heeft.
Tesla en het bovennatuurlijke
Een verrassend element in de film is het personage van Nikola Tesla, gespeeld door David Bowie. Tesla symboliseert de grens tussen wetenschap en magie, tussen werkelijkheid en wonder. Zijn machine – waarmee Angier een ‘onmogelijke’ truc mogelijk maakt voegt een vleug sciencefiction toe aan een verder historische film.
Maar de keuze voor Tesla is meer dan een narratief trucje. Hij staat symbool voor het mysterie dat zelfs de meest rationele geest niet kan verklaren. Voor de magie die overblijft, zelfs als je alles denkt te begrijpen. Bowie’s rustige, bijna buitenaardse aanwezigheid geeft het personage een gewicht dat je niet kunt negeren.
Tesla is de sleutel tot de climax van het verhaal. Maar ook hij draagt een waarschuwing in zich: sommige geheimen zijn te gevaarlijk om onthuld te worden. En sommige trucs eisen een prijs die niemand bereid zou moeten zijn te betalen.
De vrouwen van het verhaal
Hoewel de film draait om twee mannelijke hoofdpersonen, spelen de vrouwen een essentiële rol in het verhaal. Sarah (Rebecca Hall), de vrouw van Borden, en Olivia (Scarlett Johansson), assistente van Angier, zijn geen passieve bijrollen. Ze zijn spiegels van de innerlijke conflicten van de mannen die ze liefhebben.
Sarah voelt aan dat er iets niet klopt bij Borden. Haar intuïtie, haar verdriet, haar twijfel ze maken haar tot het morele geweten van de film. Rebecca Hall speelt haar met een breekbare kracht die raakt. Je voelt haar wanhoop, haar onvermogen om greep te krijgen op de man naast haar.
Olivia zit gevangen tussen loyaliteit en liefde. Tussen bewondering en afkeer. Ze wordt ingezet als pion, maar probeert zich los te maken van het spel. Johansson geeft haar personage precies de juiste combinatie van kwetsbaarheid en vastberadenheid.
Beide vrouwen zijn slachtoffers van de obsessies van de mannen. Maar ze zijn ook de enigen die echt lijken te begrijpen wat er op het spel staat.
Waarom deze film blijft boeien
The Prestige is een film die zijn waarde behoudt, omdat het meer is dan alleen een mysterie met een twist. Het is een film over mensen. Over de drang om gezien te worden. Om iets te betekenen. En om alles op te offeren voor dat ene moment van verwondering.
Nolan laat zien dat magie niet draait om het geheim zelf, maar om de emotie die het oproept. De verwondering, de verwarring, het gevoel dat iets mogelijk is wat eigenlijk niet kan. En dat is precies wat hij met deze film doet.
Bij elke herziening ontdek je nieuwe details. Nieuwe lagen. Nieuwe vragen. Dat maakt The Prestige tot een van die zeldzame films die niet verslijt, maar juist groeit. Die je niet uitput, maar voedt. En die je steeds weer laat geloven in de kracht van goed verteld verhaal.
Slotgedachten
Als je The Prestige al eens zag en twijfelt of het de moeite is om hem opnieuw te kijken: doe het. Niet alleen omdat het plot knap in elkaar zit. Maar omdat de film je bij elke kijkbeurt iets anders leert. Over de personages. Over jezelf. Over wat we als mensen bereid zijn te geloven en wat we koste wat het kost verborgen willen houden.
The Prestige is magie, maar niet de soort die met rook en spiegels werkt. Het is de magie van verhalen. Van mensen. Van keuzes en gevolgen.
En daarin is deze film niets minder dan een meestertruc.
