- Before Sunrise (1995), Before Sunset (2004), Before Midnight (2013)
Regie: Richard Linklater
Waarom je deze trilogie opnieuw moet kijken? Omdat tijd het script heeft herschreven
We beginnen meteen met een kleine zonde: drie films in één. Maar wie Ethan Hawke zegt, zegt Jesse. En wie Jesse zegt, zegt Céline. En wie Before Sunrise heeft gezien, heeft zich minstens één keer afgevraagd waarom die toevallige ontmoeting in de trein zo diep resoneerde.
Deze trilogie, gemaakt over een periode van achttien jaar, is een uniek monument in de filmgeschiedenis. Niet alleen volgen we dezelfde personages door de tijd, we voelen de tijd ook aan hun huid, hun ogen en hun stem. In deel één is er hoop, in deel twee verlangen, in deel drie vermoeidheid en strijd. Samen vormen ze een liefdesverhaal dat rauwer en echter aanvoelt dan de meeste huwelijken in romantische cinema.
Bij herziening valt op hoe slim Richard Linklater, samen met Hawke en Julie Delpy, de dialoog laat rijpen. Wat ooit naïef leek, wordt bij tweede kijk een echo van iets dat verloren is gegaan. Hawkes rol als Jesse groeit mee: van dromerige jongen tot man die zich vastklampt aan een ideaal dat hij niet meer kan dragen.
Elke herziening van deze trilogie verandert je blik. Omdat jij veranderd bent. En dat is de kracht van deze films. Ze groeien niet alleen met hun personages mee, maar ook met hun publiek.
- First Reformed (2017)
Regie: Paul Schrader
Waarom je deze film opnieuw moet kijken? Omdat de stilte harder schreeuwt dan ooit
Ethan Hawke als dominee Ernst Toller: een man met een verpletterend schuldgevoel, gevangen in een religieuze crisis en een wereld op de rand van ecologische en morele instorting. First Reformed is geen gezellige film. Het is een geestelijke storm in slow motion.
Paul Schrader, die eerder het scenario van Taxi Driver schreef, laat Hawke ploeteren in het isolement van geloof en verlies. En Hawke, getekend, stil en bijna onherkenbaar intens, levert misschien wel de beste prestatie van zijn carrière. De film is een studie in verstilling, maar onder het oppervlak borrelt woede, wanhoop en een diep spiritueel conflict.
Bij een tweede of derde kijkbeurt vallen details pas echt op. Het symmetrische camerawerk, het spel met kleur, de dagboekfragmenten, het lijden dat langzaam overgaat in radicaal idealisme. Wat eerst een traag drama leek, blijkt een onheilspellende waarschuwing. En Hawke draagt het allemaal in zijn ogen.
- Boyhood (2014)
Regie: Richard Linklater
Waarom je deze film opnieuw moet kijken? Omdat je bij elke herziening zelf ouder bent geworden
Boyhood is een film over een kind dat opgroeit, maar misschien nog meer over ouders die leren loslaten. De unieke productie, gefilmd over twaalf jaar met dezelfde acteurs, werd bij release geprezen als een cinematografisch experiment dat wonderwel uitpakte. Maar bij herziening krijgt het iets intiems en melancholieks.
Ethan Hawke speelt de vader van Mason, een charmante loser die probeert het goed te doen, vaak tekortschiet en gaandeweg volwassen wordt. Bij een eerste kijkbeurt zie je misschien vooral het kind. Maar bij herziening, zeker als je zelf ouder bent geworden, zie je vooral de vader. Je voelt zijn pogingen, zijn mislukkingen en zijn kleine overwinningen.
Hawkes personage is geen held, geen schurk, maar een mens. En dat maakt Boyhood tot zo’n rijke herbeleving. De scènes die je de eerste keer oppervlakkig vond, krijgen nieuwe emotionele resonantie. Tijd is niet alleen een vertelstructuur maar een emotioneel kompas. En Hawke is de gids die je meeneemt.
- Gattaca (1997)
Regie: Andrew Niccol
Waarom je deze film opnieuw moet kijken? Omdat sciencefiction zelden zo menselijk was
Ja, sciencefiction, eind jaren 90. Maar Gattaca is veel meer dan een futuristische thriller. Het is een aangrijpende parabel over determinisme, identiteit en de kracht van menselijke wil. Ethan Hawke speelt Vincent, een man die in een genetisch gedetermineerde maatschappij als minderwaardig wordt bestempeld maar weigert zich daaraan te onderwerpen.
Bij eerste kijk is het de sfeer die je pakt. De retrofuturistische architectuur, de cleane beelden, de mysterieuze soundtrack. Maar bij herziening ontdek je de morele lagen. Hoe Vincent, ogenschijnlijk een underdog, eigenlijk het meest menselijk blijkt. Hoe zijn strijd tegen het systeem tegelijk een innerlijke zoektocht is naar waardigheid.
Hawke speelt ingetogen maar krachtig. Je voelt de twijfel in zijn schouders, de hoop in zijn stem. En wie goed kijkt, ziet de contouren van de meer filosofische rollen die hij later zou spelen. Gattaca is sciencefiction met een ziel, en Hawke is het kloppende hart.
- Tape (2001)
Regie: Richard Linklater
Waarom je deze film opnieuw moet kijken? Omdat de waarheid verandert naarmate je luistert
Drie mensen, één kamer, een gesprek. Meer heb je niet nodig voor drama als het script scherp is en de acteurs elkaar uitdagen. Tape is gefilmd in realtime in een motelkamer en voelt als een theatraal duel. Hawke speelt Vince, een voormalige highschoolvriend die zijn oude maatje Jon (Robert Sean Leonard) confronteert met een vermeend misdrijf uit het verleden. Dan komt Amy (Uma Thurman) binnen en verschuift alles.
De kracht van Tape zit in de dynamiek. Bij eerste kijk ben je misschien geneigd partij te kiezen. De verhoudingen lijken duidelijk. Maar bij herziening begin je te twijfelen aan alles: de motieven, de herinneringen, de macht.
Hawke is energiek, bijtend en onvoorspelbaar. Je weet nooit of hij de waarheid zoekt of gewoon wraak wil. De film is een les in hoe herinnering subjectief is en hoe het verleden nooit echt rust vindt. Tape is klein in opzet maar groots in impact.
Ethan Hawke: de man die tussen de regels acteert
Wat al deze films gemeen hebben is niet alleen Hawkes aanwezigheid, maar zijn manier van aanwezig zijn. Hij speelt geen personages die dingen overkomen. Hij speelt mensen die nadenken, twijfelen, verlangen en verliezen. En dat doet hij met een gevoeligheid die zeldzaam is.
Hawke is geen acteur die zijn eigen ego op het scherm projecteert. Hij stelt zich dienstbaar op. Aan het script, aan de regie, aan het moment. Dat maakt hem bij uitstek geschikt voor films die je niet alleen kijkt, maar herbeleeft. Films waarin nuance belangrijker is dan effect, en waarin emoties zich pas openbaren als je tussen de zinnen kijkt.
Of hij nu een priester speelt, een vader, een dromer in Parijs of een genetisch buitenbeentje, Hawke belichaamt de onzekerheid van het mens-zijn. Daarom wil je zijn werk niet één keer zien, maar telkens opnieuw.
Conclusie: terugspoelen is vooruitkijken
Er zijn acteurs die pieken. En er zijn acteurs die bloeien. Ethan Hawke behoort tot die laatste categorie. Zijn oeuvre is geen reeks hits, maar een landschap vol verborgen paden en stille dieptes. Herziening is bij hem geen luxe maar noodzaak.
Elke kijkbeurt onthult een nieuwe laag. Een andere blik. Een vergeten nuance. Hawke speelt niet om te imponeren, maar om te begrijpen. En als kijker ga je dat waarderen, steeds opnieuw.
Dus haal die films weer tevoorschijn. Zet je verwachtingen uit. Luister naar wat hij niet zegt. En laat je opnieuw raken.
Welke Ethan Hawke-film moet volgens jou opnieuw bekeken worden?
Laat het weten in de reacties hieronder. Wij van Panda Bytes duiken graag met je mee de diepte in.
