“Niet elke film is bedoeld om begrepen te worden. Sommige films zijn bedoeld om gevoeld te worden. Of ondergaan. Of opnieuw bekeken, met een andere huid.” – Panda Bytes
De terugblik begint in het donker
Er zijn films die je vergeet zodra de aftiteling rolt. En dan heb je films zoals Under the Skin – een film die zich niet zozeer in je geheugen nestelt, maar eerder onder je huid glijdt, langzaam, kil en hypnotiserend. In 2014 bracht regisseur Jonathan Glazer deze ongrijpbare parel uit. Het publiek was verdeeld. Sommigen verlieten de zaal. Anderen bleven zitten, stil, alsof ze iets hadden meegemaakt dat ze niet konden verwoorden.
Bij Panda Bytes besloten we tien jaar later deze film opnieuw te bekijken. Niet met popcorn en cola, maar met stilte, een open geest en een dekentje… voor het geval we onderkoeld raakten.
Scarlett Johansson zoals je haar nog nooit zag
Een van de meest verrassende aspecten van Under the Skin is de casting van Scarlett Johansson. De Marvel-ster, toen nog midden in haar Black Widow-dagen, speelt hier een buitenaards wezen in mensenvorm – letterlijk én figuurlijk onherkenbaar. Ze rijdt rond in een witte bestelwagen in het Schotland van de miezerregen, op zoek naar mannen. Alleenstaande, kwetsbare mannen.
Maar dit is geen gewone femme fatale. Ze verleidt niet. Ze lokt. Ze observeert. Ze weet dat ze anders is, maar nog niet hoe of waarom. En juist die desoriëntatie voel je als kijker ook.
“Johansson acteert met een stilte die harder schreeuwt dan woorden ooit zouden kunnen.”
Het verhaal… of toch de ervaring?
Wie Under the Skin opzoekt op IMDb krijgt iets vaags te lezen over een alien die mannen verleidt om ze te ‘oogsten’. Maar dat is zoals zeggen dat Blade Runner over robots gaat. Of dat Fringe een serie over FBI-agenten is. Technisch correct – maar totaal naast de kern.
Deze film draait niet om plot. Hij drijft op gevoel. Op sfeer. Op de spanning van het onbekende. Je moet jezelf toestaan om te verdwalen. Er is weinig dialoog, nog minder uitleg. En toch voel je constant dat er iets broeit.
De kracht van het ongemak
Wat Glazer briljant doet, is je opsluiten in het hoofd van een wezen dat zelf niet begrijpt waar het zich bevindt. De camera kijkt nooit van boven, maar altijd van binnenuit. Je kijkt niet naar Scarlett Johansson – je bent met haar, in haar, door haar. De wereld is vreemd, mensen zijn vreemd, aanraking is vreemd.
En wanneer het ongemak op z’n hoogst is, komt die scène.
Je weet wel welke we bedoelen.
De man verdwijnt in het zwarte niets. Zijn huid plopt los als een leeg omhulsel. Zijn lichaam zweeft, gestript van betekenis. En jij? Jij zit daar, adem in, hartslag trager dan normaal.
“Sommige scènes in deze film zijn zó visueel origineel, dat je brein even een reset nodig heeft.”
Het echte Schotland, rauw en zonder make-up
De productie maakte gebruik van verborgen camera’s om echte gesprekken op te nemen tussen Johansson en nietsvermoedende Schotse mannen. Ja, echt waar. Ze reed rond, sprak hen aan, en pas later kregen ze te horen dat ze in een film zaten.
Dat geeft de film een haast documentaireachtige sfeer. Schotland wordt geen toeristische postkaart, maar een nat, grijs, hard land. In vervallen buitenwijken, donkere bossen en winkelcentra vol TL-licht speelt zich een buitenaardse zoektocht naar menselijkheid af.
En wat een contrast: Scarlett Johansson, onaards mooi en mysterieus, tussen echte mensen met hun accenten, tanden, littekens en eenzaamheid. Het werkt. Alles botst. En daardoor klopt het.
Tien jaar later: waarom voelt deze film nu relevanter dan ooit?
De echte vraag is: waarom komt deze film nu zó binnen, terwijl hij in 2014 nog werd weggezet als “raar”? Misschien omdat we nu beter weten wat vervreemding is. Omdat we collectief geleerd hebben wat het betekent om de wereld niet helemaal te begrijpen. Denk aan AI, identiteit, contactverlies in een digitaal tijdperk…
Under the Skin voelt in 2024 als een metafoor voor ons allemaal: zoekende wezens in een wereld vol prikkels, regels en verlangens die we niet altijd kunnen plaatsen.
“Het buitenaardse in de film is minder vreemd dan de menselijkheid die het probeert te begrijpen.”
Over de soundtrack: een sonische nachtmerrie
We zouden deze herbekeken-review tekort doen als we Mica Levi’s soundtrack niet vermeldden. Want wat een geluidsontwerp. De score is geen muziek, het is een levensvorm. Snerpende strijkers, pulserende bas, een ritme dat niet klopt met je hartslag – en dat is precies de bedoeling.
Deze muziek blijft bij je. Als een mug in je oor. Als een droom waarvan je niet zeker weet of het wel een droom was. Het voegt lagen toe aan scènes die anders misschien te leeg zouden lijken. En het maakt de film tot iets unieks: een ervaring die zowel visueel als auditief totaal van de wereld is.
🎵 Luister de soundtrack apart. Maar niet ‘s nachts. We menen het.
Gender, macht en het menselijk lichaam
Wie Under the Skin oppervlakkig bekijkt, ziet misschien een vrouw die mannen verleidt. Maar wie iets dieper graaft, merkt dat het hier niet gaat om seksualiteit, maar om objectificatie. Wat gebeurt er als een wezen zonder seksedrift gebruik maakt van een vrouwenlichaam? Hoe kijken mannen naar haar? Hoe kijkt zij terug?
Er ontstaat een soort spiegelspel dat confronterend werkt. We zien hoe snel de mannelijke blikken overgaan van verlangen naar dreiging. Hoe het lichaam van de alien meer zegt over haar omgeving dan over haarzelf. En hoe zelfs een wezen zonder gevoelens uiteindelijk geraakt wordt door… aanraking.
“Deze film is geen feministisch pamflet. Maar wel een ongemakkelijke spiegel voor onze blik op vrouwelijkheid.”
De grote ommekeer: van jager naar gejaagde
Halverwege de film begint iets te veranderen. De alien begint te twijfelen. Ze wordt nieuwsgierig naar het menselijke, naar warmte, naar aanraking. En dat maakt haar kwetsbaar.
De beroemdste scène die volgt is die met de man met een gezichtsafwijking. In plaats van hem te ‘verwerken’, spaart ze hem. Het is een moment van compassie – of is het verwarring? Zelfherkenning? In ieder geval is het het begin van haar afbrokkeling. Ze verliest controle over haar missie. En daarmee over haar eigen ‘vorm’.
Deze ommekeer leidt tot het tragische einde. Want hoe dichter ze bij menselijkheid komt, hoe gevaarlijker de wereld voor haar wordt.
Het slot dat je koud achterlaat
We gaan het einde niet volledig spoilen (voor wie het toch nog niet gezien heeft), maar weet dit: het is bruut, poëtisch en hartverscheurend. Een wezen zonder oorsprong zoekt verbinding – en wordt verbrand door de wereld waarin ze zich begeeft.
Het beeld van de zwarte huid op de sneeuw, het masker dat letterlijk en figuurlijk afvalt, is een van de sterkste eindbeelden van de afgelopen tien jaar filmgeschiedenis.
En dan… stilte.
Herbekeken-conclusie: een film als een droom die je niet loslaat
Tien jaar na datum is Under the Skin nog even krachtig, vreemd en hypnotiserend als toen. Maar misschien zijn wij veranderd. Misschien zijn we gevoeliger geworden voor stilte, voor trage verhalen, voor vragen zonder antwoorden. Misschien willen we niet meer alles begrijpen. Misschien willen we, net als zij, gewoon even voelen.
“Under the Skin is geen film die je uitlegt. Het is een film die je ondergaat. Net als de liefde. Of het leven.”
Panda Bytes vraagt: wat is jouw ‘onbegrijpelijke favoriet’?
Welke film liet bij jou een blijvende indruk achter, zonder dat je precies kon zeggen waarom? Heb jij Under the Skin ook herbekeken – en hoe voelde het deze keer? Deel het met ons in de reacties.
Want bij Panda Bytes geloven we: soms ligt het mooiste verhaal niet in wat je snapt, maar in wat je voelt.
