Introductie:
Er zijn van die regisseurs die met slechts één film de filmgeschiedenis binnentreden alsof ze er altijd al thuis hoorden. Kathryn Bigelow is zo iemand. In 2010 schreef ze geschiedenis als de eerste vrouw die een Oscar won voor Beste Regie, met The Hurt Locker. Een terechte bekroning voor een indrukwekkend rauw oorlogsdrama. Maar Bigelow’s oeuvre is veel breder, diverser – en eerlijk is eerlijk – ondergewaardeerder dan je zou denken.
Bij Panda Bytes doken we met frisse ogen in het werk van Bigelow vóór de grote doorbraak. Wat we vonden? Een regisseur die risico’s neemt, genres buigt, en vooral: emotie weet te verpakken in actie. Dit artikel is een ode aan haar vergeten parels. Dus zet je duikbril op, pak wat knoflook (je weet maar nooit) en reis met ons mee door de donkerste, spannendste en meest verrassende uithoeken van Bigelow’s oeuvre.
- Strange Days (1995): Dromen, data en dystopie
Regisseur: Kathryn Bigelow
In een tijd waarin virtual reality nog klonk als een sciencefiction droom uit een episode van Star Trek, kwam Kathryn Bigelow met Strange Days. Een film die niet alleen zijn tijd ver vooruit was, maar ook een verrassend scherpe blik wierp op thema’s die anno nu – AI, surveillance, politiegeweld – pijnlijk actueel aanvoelen.
Waar gaat het over?
Los Angeles, 1999. De wereld balanceert op de rand van de millenniumbug en de samenleving is moreel aan het afbrokkelen. Lenny Nero (Ralph Fiennes) is een ex-agent die illegaal SQUID-opnames verhandelt – directe hersenopnames van andermans ervaringen. Je beleeft ze alsof je zelf in het lichaam van iemand anders zit. Verslavend? Zeker weten.
Wanneer Lenny per ongeluk op een opname stuit die een gruwelijke misdaad onthult, wordt hij meegesleurd in een kluwen van complotten, herinneringen en geweld. Angela Bassett schittert als Mace, zijn no-nonsense sidekick, die zowel de spierballen als het geweten van de film vormt.
Waarom is deze film ondergewaardeerd?
In ’95 werd de film lauw ontvangen – te lang, te ingewikkeld, te “weird”. Maar laat dat je niet afschrikken. Strange Days is een cyberpunk-meesterwerk avant la lettre. Het script van James Cameron is grimmig en filosofisch, de regie van Bigelow energiek en messcherp. De POV-scènes zijn technisch verbluffend en geven je het gevoel dat je écht in iemands schoenen (of nachtmerries) staat.
Wat maakt het zo bijzonder?
Bigelow durft. Ze combineert maatschappijkritiek met genre, zonder ooit te preken. Ze toont hoe technologie onze menselijke verlangens en trauma’s kan versterken – een thema dat nu, in het tijdperk van deepfakes en dopamine verslaving, alleen maar urgenter is geworden.
- Near Dark (1987): Vampiers zonder glans, mét guts
Regisseur: Kathryn Bigelow
Voor Twilight-fans zal Near Dark aanvoelen als een koude douche. En dat bedoelen we als compliment. Vergeet romantische glitter wezens. Bigelow’s vampiers zijn stoffige, bloeddorstige nomaden, die door het Amerikaanse zuiden trekken als een gothic outlaw-bende.
Het verhaal?
De jonge Caleb wordt gebeten door de mysterieuze Mae (Jenny Wright) en belandt in een rondtrekkende groep vampiers. Ze zijn ruw, roekeloos en volledig los van de maatschappij. De film is een kruising tussen een horrorfilm, western en liefdesverhaal, gedrenkt in bloed, rook en countrymuziek.
Waarom is dit een vergeten parel?
Omdat Near Dark nauwelijks publiek trok in 1987. Hij kwam uit rond dezelfde tijd als The Lost Boys – flashy, MTV-achtige vampier pret – en werd overschaduwd. Maar waar The Lost Boys cool probeerde te zijn, is Near Dark gewoon cool. Niet hip, maar ruig. Niet glad, maar poëtisch in zijn rauwheid.
Bigelow’s handtekening
De regisseur creëert een sfeer die tegelijk beklemmend en dromerig is. Met minimale middelen (en zonder CGI) weet ze bloedstollende scènes te bouwen – kijk bijvoorbeeld naar de legendarische bar-scène waarin Bill Paxton als psychopatische vampier Severen volledig losgaat. Kunst in chaos.
- K-19: The Widowmaker (2002): IJskoud onder druk
Regisseur: Kathryn Bigelow
Duikbootfilms zijn een genre op zich. Krappe ruimtes, tikkende klokken, zwetende gezichten – het is een perfect recept voor spanning. In K-19: The Widowmaker laat Bigelow zien dat ze niet alleen actie maar ook psychologische druk meesterlijk kan regisseren.
De plot
Gebaseerd op een waargebeurd Sovjet-drama. In 1961 wordt nucleaire duikboot K-19 ingezet met als missie: Amerika bang maken. Maar de reactor lekt. De bemanning – onder leiding van kapitein Vostrikov (Harrison Ford) en officier Polenin (Liam Neeson) – moet onmogelijke keuzes maken tussen plicht, eer en overleven.
Wat maakt deze film uniek?
Dit is geen actiefilm met snelle ontploffingen. Dit is een slow burn waarin de echte vijand de tijd, de temperatuur en de menselijke breekbaarheid is. De claustrofobie druipt van het scherm. En Bigelow kiest er bewust voor om de Sovjets niet te demoniseren, maar te humaniseren. Een zeldzaam empathisch perspectief in de vaak simplistische ‘Amerika versus Rusland’-narratieven.
- Blue Steel (1989): Jamie Lee Curtis met een badge en backbone
Regisseur: Kathryn Bigelow
Een vrouw met een pistool. In de jaren ’80 was dat ofwel een slachtoffer of een sidekick. Niet bij Bigelow. In Blue Steel is Jamie Lee Curtis een jonge agente die worstelt met seksisme, macht en moord. En dat allemaal in een neon-verlichte nachtmerrie van New York.
Het verhaal in een notendop
Megan Turner (Curtis) schiet een overvaller dood tijdens haar eerste dienst. Niemand vindt het wapen terug. Ondertussen raakt ze verstrikt in een relatie met een gladde Wall Street-psychopaat (Ron Silver) – die misschien iets meer weet van dat vermiste wapen dan ze denkt.
Waarom deze film (weer) moet worden gezien
Bigelow fileert hier niet alleen het machismo binnen politie en samenleving, maar doet dat verpakt in een ijzersterke thriller. Ze laat zien dat geweld niet cool is, maar verontrustend en verwarrend. Jamie Lee Curtis speelt één van haar sterkste rollen ooit – broos en krachtig tegelijk.
- The Weight of Water (2000): Verdrinkend in verleden en verlangen
Regisseur: Kathryn Bigelow
Een film die je niet op een regenachtige zondagmiddag moet kijken. The Weight of Wateris traag, dromerig en introspectief – maar juist daardoor weet hij diep onder je huid te kruipen.
Twee verhalen, één zee
De film verweeft twee verhaallijnen: een moderne fotografe (Catherine McCormack) onderzoekt een dubbele moord uit 1873 op een afgelegen eiland in New England. Tegelijkertijd worstelt ze met haar huwelijk en innerlijke onrust. Sean Penn speelt de rockdichter-achtige echtgenoot met de nodige existentialistische flair.
Waarom deze film werd vergeten
De film werd lauw ontvangen en had geen duidelijk genre – te weinig thriller, te veel drama. Maar dat is precies waarom hij boeit. Bigelow legt hier haar gevoeligste kant bloot. Ze onderzoekt jaloezie, passie en de manier waarop schuld door generaties heen sijpelt als een ondergrondse stroom.
Conclusie: Bigelow verdient meer dan één Oscar
Wat opvalt aan deze vijf films is hoe veelzijdig Kathryn Bigelow is. Ze beweegt moeiteloos tussen genres – horror, thriller, oorlog, drama – maar behoudt altijd haar eigen stijl: intens, fysiek, moreel complex. Waar mannelijke regisseurs vaak geprezen worden om hun ‘ambacht’, worden vrouwen nog te vaak afgemeten aan hun succes of gevoel.
Bij Panda Bytes willen we dat veranderen. Daarom roepen we op: kijk opnieuw. Herwaardeer. Geef Near Dark de cultstatus die het verdient. Laat Strange Days niet verdwijnen in de digitale krochten van het internet. En laat Blue Steel schitteren als feministisch genre-voorbeeld avant la lettre.
Kathryn Bigelow maakte geen perfecte films – maar ze maakte dappere films. En dat is soms veel indrukwekkender.
Wat vind jij?
Welke film van Bigelow moet volgens jou meer erkenning krijgen? Heb je een favoriete scène uit Strange Days of Near Dark die je nooit meer bent vergeten? Laat het ons weten in de reacties hieronder of op onze socials. Wij van Panda Bytes zijn razend benieuwd.
En… blijf kijken met een open blik. Je weet nooit welk meesterwerk je mist omdat het geen Oscar won.
