Een liefdevolle terugblik door Panda Bytes
Wanneer je de naam Richard Linklater laat vallen, denken de meeste mensen meteen aan Boyhood of zijn bejubelde Before-trilogie (Before Sunrise, Before Sunset, Before Midnight). En terecht. Maar deze Texaanse filmfilosoof heeft véél meer parels op zijn conto staan. Films die stilletjes voorbij zijn gegaan, die niet de liefde kregen die ze verdienden — maar die stuk voor stuk barsten van visie, warmte en originaliteit.
Bij Panda Bytes houden we ervan om het stof van zulke films te blazen. Want soms is een tweede blik alles wat een vergeten meesterwerk nodig heeft. Dus trek je meest contemplatieve hoodie aan, zet een kop thee en duik met ons in vijf ondergewaardeerde Linklater-films die smeken om herwaardering.
Waking Life (2001) – Dromen over dromen over dromen
Regisseur: Richard Linklater
Een animatiefilm? Een filosofische monoloog? Een droomdagboek met existentialistische randjes? Waking Life is het allemaal — en meer. Deze film volgt een jonge man die ronddoolt in een surrealistische wereld vol gesprekken over vrije wil, bewustzijn, de dood, kunst, tijd en ja: de zin van het leven. Elk gesprek voelt als een mini-college op een zolderkamer in een studentenhuis.
Visueel is het een trip op zich. De film is rotoscopisch geanimeerd — wat betekent dat echte acteurs zijn gefilmd en vervolgens zijn overgetekend, wat zorgt voor een dromerig, wiebelend effect. De beelden zweven, de kleuren vervagen, gezichten veranderen terwijl mensen spreken. Je weet op een gegeven moment écht niet meer of je wakker bent.
Waarom herwaarderen?
- Omdat het je uitdaagt om echt na te denken — zonder belerend te zijn.
- Omdat je het elke keer anders ervaart (afhankelijk van je stemming, leeftijd, of slaaptekort).
- Omdat Linklater laat zien dat film ook pure gedachte-exploratie mag zijn.
Panda Bytes zegt: Perfect voor een nacht waarin je toch al niet kunt slapen. Zet je telefoon uit. En laat je verdwalen.
Bernie (2011) – Jack Black is een lijkbezorger met een geheim
Regisseur: Richard Linklater
Wat krijg je als je zwarte komedie, true crime en Texaanse excentriekheid mixt? Bernie — een van de verrassendste en charmantste films van Linklater. Gebaseerd op een waargebeurd verhaal, vertelt de film over Bernie Tiede, een geliefde begrafenisondernemer in een klein stadje die bevriend raakt met een rijke, nare weduwe (Shirley MacLaine). En haar uiteindelijk vermoordt. Maar… niemand in het dorp lijkt dat echt erg te vinden.
Jack Black speelt Bernie met een soort zachte elegantie die je niet van hem verwacht. Weg is zijn typische over-the-top energie. Wat overblijft is een man die complex, tragisch en wonderlijk lief is — zelfs als hij iets gruwelijks doet.
De film is deels fictie, deels documentaire — met echte dorpelingen die commentaar geven op wat er gebeurd is. En geloof ons: Texaanse roddeltantes stelen de show.
Waarom herwaarderen?
- Omdat Jack Black hier écht acteerwerk levert. En hoe.
- Omdat het moraal niet zwart-wit is, maar grijs en ongemakkelijk.
- Omdat Linklater met humor en menselijkheid het rechtssysteem fileert.
Panda Bytes zegt: Deze film is als een pot augurken met suiker: vreemd, maar verrassend lekker.
A Scanner Darkly (2006) – Sci-fi, drugs en paranoia in een wazige toekomst
Regisseur: Richard Linklater
Gebaseerd op een boek van Philip K. Dick (de man achter Blade Runner en Total Recall), is A Scanner Darkly een psychedelische, filosofische sciencefictionfilm waarin Keanu Reeves, Robert Downey Jr. en Winona Ryder zich verliezen in een wereld vol afluisterapparatuur, verdovende middelen en identiteitscrisis.
Net als bij Waking Life gebruikt Linklater rotoscopie, maar hier met een veel duisterdere toon. De animatie versterkt de paranoïde sfeer: gezichten flikkeren, omgevingen vervormen, realiteit brokkelt langzaam af. Het voelt als een trip die nét te lang duurt — en dat is precies de bedoeling.
Waarom herwaarderen?
- Omdat het één van de weinige films is die écht laat voelen hoe het is om grip op jezelf te verliezen.
- Omdat Keanu hier zijn meest fragiele rol neerzet.
- Omdat de technologie van de toekomst ineens akelig herkenbaar wordt.
Panda Bytes zegt: Niet de makkelijkste film, maar wel een die dagen later nog door je hoofd dwaalt. Zoals een glitch in je dromen.
Me and Orson Welles (2008) – De magie van het theater (en tienerambities)
Regisseur: Richard Linklater
Zac Efron in een Richard Linklater-film? Jazeker. En nog goed ook. In Me and Orson Welles speelt hij een jonge theaterliefhebber die in 1937 per toeval wordt gecast in Orson Welles’ iconische productie van Julius Caesar. Wat volgt, is een liefdevolle, bitterzoete coming-of-age in de coulissen van een groot ego en nog grotere dromen.
Christian McKay steelt de show als Welles: geniaal, manipulatief en larger-than-life. De film is lichtvoetig maar diep, vol liefde voor kunst en de soms pijnlijke leerschool van het volwassen worden.
Waarom herwaarderen?
- Omdat Efron verrassend goed overeind blijft naast Shakespeare.
- Omdat je voelt hoe magisch theater kan zijn — zelfs als je het nooit in je leven hebt gezien.
- Omdat het je eraan herinnert dat iedereen ergens begint.
Panda Bytes zegt: Een zachte film, met een groot hart en verrassend veel zeggingskracht. Zeker voor dromers, makers en jonge honden.
Everybody Wants Some!! (2016) – Broederschap, bier en de vrijheid van falen
Regisseur: Richard Linklater
Laten we het even hebben over Dazed and Confused — Linklaters cultklassieker over de laatste schooldag in 1976. Everybody Wants Some!! wordt vaak zijn “spirituele vervolg” genoemd. En terecht. Maar dan in een andere tijd, met andere types, en een andere energie. In plaats van pubers op de middelbare school volgen we hier honkbal jongens op de universiteit in 1980, in de dagen vóór het semester begint.
Er is geen groot plot. Geen conflict. Alleen gesprekken, drank, dans, vriendschap, rivaliteit en de ontdekking dat volwassen worden niet in één keer gebeurt — maar stukje bij beetje.
Waarom herwaarderen?
- Omdat het heerlijk is om gewoon te zijn met deze personages.
- Omdat je eraan herinnert wordt hoe het is om jong en onoverwinnelijk te voelen.
- Omdat het slim, grappig en enorm goed geschreven is.
Panda Bytes zegt: Deze film is geen verhaal. Het is een sfeer. En soms is dat precies genoeg.
Tot slot: Linklater verdient je tweede blik
Richard Linklater is geen regisseur van grote explosies of schreeuwerige plotwendingen. Hij is een stille observator, een fluisteraar van filosofie, een bouwer van werelden waarin karakters op adem mogen komen. En ja — dat betekent dat sommige van zijn films je niet meteen bij de keel grijpen.
Maar dat is oké. Want soms moet je even afstand nemen van de blockbusterdrukte om te zien wat je echt raakt. En deze vijf ondergewaardeerde parels? Die wachten geduldig op jou. Met open armen, zachte stemmen en scherpe inzichten.
Welke Linklater-film raakte jou onverwacht? Of heb je een geheime favoriet die niemand lijkt te kennen? Laat het ons weten — Panda Bytes herwaardeert graag mee.
Volgende keer: de vergeten meesterwerken van Kathryn Bigelow. Van adrenaline tot introspectie.
