- Far from Heaven (2002) Perfectie die barst
Regisseur: Todd Haynes
Met Far from Heaven leverde Haynes een ode aan de melodrama’s van Douglas Sirk uit de jaren vijftig. De film oogt als een klassieke Hollywoodproductie, compleet met felle kleuren, gestileerde shots en een perfect ogende suburbane setting. Maar achter die façade schuilt pijn, schaamte en maatschappelijke hypocrisie.
Julianne Moore speelt Cathy Whitaker, een huisvrouw die ontdekt dat haar echtgenoot homoseksueel is en zelf gevoelens ontwikkelt voor haar Afro-Amerikaanse tuinman. Haynes legt zo de spanningen bloot die in de jaren vijftig zorgvuldig onder tapijten werden geveegd: racisme, homofobie en de verstikkende rolpatronen van die tijd.
Waarom we deze film nooit mogen vergeten
Far from Heaven is niet alleen een visueel meesterwerk maar ook een emotioneel aangrijpende film. Haynes combineert stijl en inhoud tot een harmonie die zelden voorkomt. Hij laat zien hoe kunstmatig geluk kan zijn en hoe snel de façade van perfectie scheurt.
Critici prezen de film unaniem en Julianne Moore kreeg een Oscarnominatie voor haar rol. Ook de score van Elmer Bernstein, die het drama een klassieke melancholie meegeeft, werd legendarisch.
- Carol (2015) Verboden liefde in een kille wereld
Regisseur: Todd Haynes
Als er één film is die Todd Haynes in de laatste tien jaar stevig op de kaart zette bij een breed publiek, dan is het Carol. Gebaseerd op Patricia Highsmiths roman The Price of Salt vertelt de film het verhaal van Therese (Rooney Mara), een jonge vrouw die verliefd wordt op de elegante maar ongelukkig getrouwde Carol (Cate Blanchett).
De film speelt zich af in de jaren vijftig, een tijd waarin homoseksuele relaties sociaal onaanvaardbaar waren. Haynes vangt de spanning en het verlangen in elk gebaar, elke blik en elk shot. Zijn regie is ingetogen maar meeslepend.
Waarom we deze film nooit mogen vergeten
Carol is een film die fluistert in plaats van schreeuwt. Het is een verhaal over liefde die gedoemd lijkt te mislukken maar desondanks pure schoonheid uitstraalt. De chemie tussen Blanchett en Mara is intens en fragiel tegelijk.
De film kreeg zes Oscarnominaties en won talloze prijzen op internationale festivals. Critici noemden het een van de mooiste liefdesverhalen van de 21ste eeuw. Haynes wist met Carol een universeel thema aan te raken: het recht om lief te hebben wie je wilt, ongeacht de consequenties.
- Velvet Goldmine (1998) Glamrock en glitter als spiegel
Regisseur: Todd Haynes
Met Velvet Goldmine wierp Haynes zich op als de chroniqueur van de glamrock scene van de jaren zeventig. De film is een visuele explosie van glitter, muziek en seksuele bevrijding. Met figuren losjes gebaseerd op David Bowie en Iggy Pop volgt de film het verhaal van Brian Slade (Jonathan Rhys Meyers), een rockster die zijn eigen dood in scène zet en daarna verdwijnt.
Ewan McGregor speelt de flamboyante Curt Wild, en Christian Bale is de journalist die het verhaal jaren later probeert te ontrafelen.
Waarom we deze film nooit mogen vergeten
Velvet Goldmine is geen standaard biopic maar een ode aan kunst, muziek en identiteit. Haynes toont hoe glamrock niet alleen een muziekstijl was maar ook een revolutie in gender en seksualiteit. De film is kleurrijk, chaotisch en rebels, net als de beweging die hij portretteert.
Hoewel de film bij de release verdeeld ontvangen werd, is hij inmiddels uitgegroeid tot een cultklassieker. De soundtrack, met covers van glamrock nummers en originele songs, werd een favoriet bij fans. Haynes liet zien dat hij niet bang is om risico’s te nemen en de grens tussen feit en fictie op te rekken.
- Safe (1995) Angst in de buitenwijken
Regisseur: Todd Haynes
Een van Haynes’ minder bekende maar misschien wel meest indringende films is Safe. Julianne Moore speelt opnieuw de hoofdrol, dit keer als Carol White, een huisvrouw die steeds gevoeliger lijkt te worden voor haar omgeving. Ze ontwikkelt allergieën voor schoonmaakmiddelen, uitlaatgassen en zelfs het materiaal van haar meubels.
Of haar ziekte lichamelijk of psychologisch is, blijft in het midden. Wat wel duidelijk wordt, is dat Carol symbool staat voor een samenleving die ziek is van consumptie, vervreemding en onderdrukte emoties.
Waarom we deze film nooit mogen vergeten
Safe is een film die je langzaam in zijn greep krijgt. Haynes gebruikt lange, afstandelijke shots om Carol’s isolement te benadrukken. Het is een verhaal over een vrouw die letterlijk vergiftigd wordt door haar omgeving, maar ook over een maatschappij die ziekmakend is voor wie niet in de mal past.
De film werd destijds geprezen door critici en geldt vandaag als een sleutelwerk binnen Haynes’ oeuvre. Het thema van vervreemding en onderdrukking loopt als een rode draad door zijn latere werk, maar Safe legde de basis.
Wat maakt Todd Haynes uniek
Todd Haynes is een regisseur die consequent thema’s onderzoekt die anderen liever vermijden. Hij heeft oog voor outsiders, voor mensen die niet passen binnen de norm en die daardoor botsen met de maatschappij. Of het nu gaat om een homoseksuele liefde in Carol, een benauwde huisvrouw in Safe of de extravagante rocksterren in Velvet Goldmine, Haynes toont hun strijd zonder oordeel maar met empathie.
Visueel weet hij telkens de juiste vorm te vinden. Bij Far from Heaven koos hij voor een stijl die direct verwijst naar Douglas Sirk. Bij Velvet Goldmine explodeert hij in kleuren en chaos. En bij Safehoudt hij alles afstandelijk en kil. Die flexibiliteit maakt hem tot een van de meest veelzijdige hedendaagse regisseurs.
De erfenis van Haynes
Hoewel hij misschien minder mainstream is dan regisseurs als Steven Spielberg of Martin Scorsese, heeft Todd Haynes een blijvende invloed gehad op cinema. Zijn werk opent discussies over identiteit, liefde en maatschappij. Hij bewijst dat kunst zowel esthetisch als politiek kan zijn.
Filmliefhebbers en critici blijven terugkomen naar zijn werk omdat het niet alleen entertaint maar ook uitdaagt. Zijn films nodigen uit tot reflectie: wat betekent het om jezelf te zijn in een wereld die je wil kneden naar een norm?
Conclusie
Todd Haynes is een regisseur die niet bang is om risico’s te nemen en die keer op keer verhalen vertelt die ertoe doen. Far from Heaven, Carol, Velvet Goldmine en Safe zijn vier films die we nooit mogen vergeten omdat ze samen de veelzijdigheid en diepgang van zijn oeuvre laten zien.
Bij Panda Bytes zijn we ervan overtuigd dat Haynes’ werk een blijvende plek verdient in de filmgeschiedenis. Zijn verhalen zijn zowel tijdsbeelden als tijdloos, en zijn personages laten ons zien hoe complex en mooi menselijke verlangens kunnen zijn.
En nu zijn we benieuwd: welke film van Todd Haynes heeft jou het meest geraakt, en waarom?
