Introductie:
Sommige games speel je uit en vergeet je een week later. Andere blijven hangen, niet omdat ze groter zijn, maar omdat ze eerlijker durven te zijn. In deze review van Clair Obscur: Expedition 33 bespreken we een RPG die niet schreeuwt om aandacht, maar die je langzaam vastpakt en niet meer loslaat. Ontwikkelaar Sandfall Interactive levert met dit debuut geen veilige genre-oefening af, maar een spel dat klassieke Japanse RPG-structuren gebruikt om iets nieuws en oprechts te vertellen.
Bij Panda Bytes houden we van games die risico nemen. Expedition 33 is zo’n titel. Niet perfect, wel moedig. En juist daarom bijzonder.
Een verhaal waarin de dood geen plotmiddel is maar een constante aanwezigheid
De wereld van Lumière leeft met een aftelklok. Elk jaar verschijnt er een nieuw getal op een verre toren, geschilderd door een goddelijke figuur die bekendstaat als de Paintress. Iedereen die dat jaar die leeftijd bereikt, verdwijnt. Zonder afscheid, zonder verklaring. Gewoon weg.
In deze review kunnen we direct zeggen dat dit uitgangspunt niet wordt gebruikt als shockwaarde, maar als fundament voor alles wat volgt. Jij leidt de 33e expeditie, een groep mensen die weet dat terugkeren onwaarschijnlijk is. Niet omdat ze heldhaftig zijn, maar omdat niets doen geen optie meer is.
De kracht van het verhaal zit in de toon. Geen overdreven monologen, geen theatrale wanhoop. De dialogen voelen menselijk, soms ongemakkelijk, soms pijnlijk stil. Rouw, angst en hoop bestaan hier naast elkaar, precies zoals in het echte leven. Dat maakt de emotionele impact groter dan bij veel grootschalige RPG’s die vooral inzetten op spektakel.
Turn-based combat dat nooit passief aanvoelt
Wie bij turn-based combat denkt aan wachten en menu’s afvinken, zit hier volledig mis. Clair Obscur: Expedition 33vraagt constante aandacht. Elke actie die je kiest, vereist timing. Elke aanval kan worden versterkt door een goed getimede input. Elke vijandelijke slag kan worden ontweken of gepareerd, mits je het ritme begrijpt.
Tijdens gevechten verloopt de flow als volgt. Je kiest een vaardigheid, voert een timing actie uit om de impact te vergroten, waarna de vijand aanvalt. Op dat moment moet je reageren. Een ontwijking geeft je ademruimte, een perfecte parry beloont je met een krachtige tegenaanval. Dat systeem zorgt ervoor dat je ook tijdens de beurt van de vijand volledig betrokken blijft.
Het resultaat is een vorm van turn-based combat die gespannen aanvoelt, bijna muzikaal. Fouten worden afgestraft, maar succes voelt verdiend. Vooral bij baasgevechten, waar aanvalspatronen complexer worden, ontstaat een intensiteit die je zelden ziet binnen dit genre.
Personages die mechanisch én narratief van elkaar verschillen
Elke speelbare personage heeft een eigen identiteit die verder gaat dan uiterlijk of dialoog. Hun gameplay-mechanieken sluiten aan bij hun karakter en rol in het verhaal.
Gustave bouwt kracht op door agressief te spelen en beloont constante druk. Lune werkt met elementaire combinaties en vraagt vooruitdenken. Maelle draait om houding, timing en voorbereiding, en kan enorme schade aanrichten als alles klopt. Sciel introduceert een systeem van kaarten en licht-donkerfasen dat tactisch complexer is, maar ook bijzonder bevredigend.
Later in het spel worden deze ideeën verder opgerekt met personages die werken met stijlscores of vijandelijke vaardigheden overnemen. In deze review willen we benadrukken hoe goed deze diversiteit werkt. Elk team voelt anders aan, elke samenstelling verandert de dynamiek van gevechten. Het spel dwingt je om na te denken, niet om te optimaliseren uit gewoonte.
Progressie met diepgang zonder overbelasting
Naast compacte skill trees introduceert Expedition 33 het Picto-systeem. Dit zijn uitrustbare effecten die grote invloed hebben op statistieken en speelstijl. Door Pictos langdurig te gebruiken, ontgrendel je Lumina, permanente passieve bonussen die losstaan van je standaard builds.
Hier zit een van de slimste ontwerp keuzes van de game. Je wordt aangemoedigd om te experimenteren, zonder dat je wordt overspoeld door cijfers of keuzestress. Het systeem geeft ruimte aan creativiteit en maakt het mogelijk om personages te vormen op manieren die niet vooraf zijn vastgelegd.
Een wereld die nostalgie gebruikt zonder erin te blijven hangen
De wereldkaart roept herinneringen op aan klassieke RPG’s, met grote personages op een overzichtelijke kaart vol geheimen. Nieuwe gebieden worden pas toegankelijk als je bepaalde voortgang boekt, wat exploratie betekenisvol maakt.
De omgevingen zelf zijn visueel sterk en thematisch consistent. Van surrealistische landschappen tot brute slagvelden waar eerdere expedities hun einde vonden. Hoewel de kerkers vrij lineair zijn en een minimap soms wordt gemist, blijft de sfeer intact. Je wilt hier rondlopen, niet omdat je moet, maar omdat de wereld iets vertelt.
Emotionele volwassenheid als onderscheidende kracht
Wat deze review vooral wil benadrukken, is hoe volwassen Clair Obscur: Expedition 33 durft te zijn. Het spel behandelt thema’s als verlies en sterfelijkheid zonder ze uit te leggen of te verzachten. De voice acting is subtiel en geloofwaardig. Gesprekken verlopen natuurlijk, met pauzes, aarzeling en onderhuidse spanning.
De game is niet foutloos. Sommige verhaallijnen hadden meer ademruimte mogen krijgen en het tempo versnelt richting het einde iets te abrupt. Toch doet dat weinig af aan de impact van wat hier wordt verteld.
Duur en pacing die respect tonen voor de speler
Met ongeveer 35 uur voor het hoofdverhaal en aanzienlijke optionele content voelt Expedition 33 compact maar compleet. Er is nauwelijks sprake van opvulling. Elk gebied, elk gevecht en elk personage moment draagt bij aan het geheel.
In een tijd waarin RPG’s vaak langer willen zijn dan nodig, is dit een verademing. De game eindigt wanneer hij alles heeft gezegd en dat getuigt van vertrouwen.
Panda Bytes eindconclusie
In deze review kunnen we zonder twijfel stellen dat Clair Obscur: Expedition 33 een van de meest interessante RPG’s van de afgelopen jaren is. Niet omdat hij groter is dan zijn concurrenten, maar omdat hij gerichter, persoonlijker en eerlijker durft te zijn.
Bij Panda Bytes zien we dit als het soort game dat langzaam groeit in waardering. Een titel die je niet alleen speelt, maar meedraagt. Sandfall Interactive heeft met deze eerste release laten zien dat het genre nog lang niet is uitgeput.
Dit is geen RPG die iedereen zal omarmen. Maar wie zich openstelt, krijgt er iets zeldzaams voor terug.
Wat vind jij?
Heeft Clair Obscur: Expedition 33 voor jou het genre opnieuw gedefinieerd? Of verlang je juist naar meer ruimte en vrijheid? Deel je mening en praat mee met de community van Panda Bytes.




