Van Six Feet Under tot Fargo: hoe muziek en beeld samen commentaar leveren op hun eigen verhaal
Inleiding: ironie als terugkerend refrein
Inmiddels hebben we in drie eerdere delen laten zien hoe sterk ironische openingstunes kunnen werken. Ze zijn meer dan een deuntje of een montage: ze zijn vaak de eerste laag van commentaar die de makers hun publiek meegeven. De ironie zit in de botsing tussen wat je hoort en wat je ziet, tussen vrolijke klanken en donkere thema’s, of tussen bombastische grandeur en banale realiteit.
Toch blijft de lijst onuitputtelijk. De televisiegeschiedenis staat vol met series die deze techniek meesterlijk toepassen. In dit vierde deel van onze reeks nemen we tien nieuwe voorbeelden onder de loep. Ditmaal kijken we niet alleen naar de grote usual suspects, maar ook naar titels die subtieler werken of waarvan de tune misschien niet direct in je geheugen springt, maar des te meer betekenis heeft zodra je goed luistert.
Six Feet Under: de dood met een glimlach
Alan Ball’s meesterwerk Six Feet Under (2001–2005) begint met een tune van Thomas Newman die zacht, melancholisch en bijna sereen klinkt. De beelden tonen een esthetische choreografie van begrafenisrituelen: een kist die wordt klaargemaakt, bloemen die worden geschikt, een hand die loslaat.
De ironie zit hier in de sereniteit. Six Feet Under gaat over een familie die een uitvaartonderneming runt, en dus dagelijks geconfronteerd wordt met de dood. De muziek en de beelden doen de dood bijna mooi lijken – iets waar je rustig naar kunt kijken, in plaats van bang voor hoeft te zijn. Dat staat in schril contrast met de wrange, vaak absurde realiteit van de afleveringen zelf.
De intro relativeert het taboe: door de dood zo kalm en esthetisch te tonen, drijft de tune ironisch de spot met onze neiging om dood altijd als tragedie te zien.
Fargo: epiek voor knullige criminelen
De verschillende seizoenen van Fargo openen met bombastische, bijna mythische muziek. Denk aan strijkers die doen vermoeden dat we een groot epos binnenstappen. De beelden versterken dat gevoel: winterse landschappen, desolate straten, dramatische close-ups.
En dan volgt de serie zelf: een parade van knullige criminelen, domme beslissingen en bizarre toevalligheden. De ironie is duidelijk: de muziek doet alsof we naar een Shakespeareaanse tragedie kijken, terwijl de werkelijkheid vaak meer wegheeft van een zwarte komedie.
Het contrast werkt als extra laag humor: de grootse klanken verheffen de meest idiote acties tot kunst. Een man die struikelt met een lijkzak lijkt plots onderdeel van een tragedie uit de wereldliteratuur.
Peaky Blinders: Nick Cave in het interbellum
Peaky Blinders speelt zich af in het Birmingham van de jaren twintig, maar de intro wordt gedragen door Red Right Hand van Nick Cave and the Bad Seeds: rauwe, moderne rock vol dreiging.
Het ironische effect ontstaat uit de tijdsbreuk. In plaats van authentieke muziek uit de jaren twintig, krijgen we een hedendaagse song die de duistere ondertoon van de serie versterkt. De ironie: het verleden wordt verteld met muziek die er eigenlijk niet bij hoort, maar juist daardoor de harde realiteit van de Shelby-familie tijdloos maakt.
Die keuze is bewust provocerend. De makers zeggen: verwacht geen historische reconstructie, dit is een verhaal dat evengoed vandaag had kunnen plaatsvinden.
The Americans: patriottisme als masker
The Americans (2013–2018) opent met beelden en klanken die doen denken aan klassieke Amerikaanse propaganda: vlaggen, suburbane rust, en een soundtrack die bijna patriottisch aandoet.
De ironie? De hoofdpersonages zijn Russische spionnen die zich voordoen als een perfect Amerikaans gezin. De tune speelt met dat contrast: de façade van idealistisch Amerika tegenover de realiteit van bedrog, spionage en morele dubbelzinnigheid.
Het is een subtiel voorbeeld van hoe muziek verwachtingen schept en hoe de serie die verwachtingen binnen de eerste seconde al ondermijnt.
Trailer Park Boys: melancholie in de chaos
De Canadese mockumentary Trailer Park Boys gebruikt een zachte, melancholische tune op gitaar, met een loom tempo en een zweem van weemoed. De beelden tonen simpele, alledaagse scènes in een armoedige woonwagenwijk.
De ironie is pijnlijk en mooi tegelijk. De muziek suggereert rust en introspectie, terwijl de afleveringen juist draaien om lompe criminaliteit, dronken escapades en grofgebekte humor. Het contrast maakt de chaos extra komisch: de tune zegt “dit is poëtisch”, de beelden zeggen “dit is totale anarchie”.
Narcos: romantiek voor bloed en kogels
Carlos Vives’ lied Tuyo opent elke aflevering van Narcos. Het klinkt als een romantisch liefdeslied: zacht, warm, vol passie. De beelden daarentegen tonen archiefmateriaal van drugsoorlogen, kogels, cocaïne en bloedbaden.
De ironie is snoeihard. Het nummer dat normaal liefde zou bezingen, wordt nu soundtrack van een wereld vol geweld en corruptie. De keuze benadrukt hoe verslavend macht en geld kunnen zijn: net zo verleidelijk als een liefdeslied, maar met desastreuze gevolgen.
Dead to Me: vrolijkheid bij verlies
De intro van Dead to Me is kort en speels, bijna luchtig. Het klinkt alsof we een quirky comedy binnenstappen.
Maar de serie zelf gaat over rouw, verlies, vriendschap en bedrog. Het contrast tussen de vrolijke klanken en de zware thematiek creëert een ironische spanning. Het is alsof de makers zeggen: het leven is verschrikkelijk, maar je kunt er net zo goed om lachen.
Die ironie past perfect bij de toon van de serie, die voortdurend balanceert tussen zwarte humor en rauwe emotie.
True Detective (seizoen 2) melancholie in een corrupte wereld
Elke jaargang van True Detective kreeg zijn eigen tune, en seizoen 2 koos voor Leonard Cohen’s Nevermind: dromerig, mysterieus, bijna spiritueel.
De beelden daarentegen tonen een harde wereld van corruptie, geweld en wanhoop. De ironie ligt in de tegenstelling tussen de verheven toon van de muziek en de smerige realiteit van de personages. Het effect is vervreemdend: je verwacht wijsheid en verlossing, maar krijgt nihilisme en ondergang.
Boardwalk Empire: rockmuziek in de roaring twenties
De intro van Boardwalk Empire is meteen opvallend. Je ziet Nucky Thompson, gespeeld door Steve Buscemi, aan het strand staan terwijl flessen whiskey aanspoelen. De muziek? Moderne rock niet iets uit de jaren twintig.
De ironie is duidelijk: waar de beelden je historisch willen onderdompelen, haalt de muziek je er weer uit. Het is een statement: dit gaat niet alleen over toen, dit gaat óók over nu. Macht, corruptie en geldzucht zijn tijdloos, en dat voel je juist doordat de muziek niet historisch correct is.
Reflectie: waarom ironie steeds sterker wordt
Als we de vier delen van onze reeks overzien, valt één trend op: ironische openingstunes worden steeds bewuster ingezet. Waar vroeger een intro vooral functioneel was herkenbaarheid, sfeer is het nu vaak een artistieke handtekening.
Ironie past bovendien perfect bij onze tijd. We leven in een cultuur waarin kijkers scherp en cynisch zijn, en waarin series niet alleen entertainen maar ook commentaar leveren op de samenleving. Een ironische tune legt dat commentaar al neer voordat de eerste dialoog begint.
Conclusie: lachen, fronsen en nadenken
Of het nu gaat om de serene dood in Six Feet Under, de bombastische misère van Fargo, of de tijdloze rebellie van Peaky Blinders: ironische openingstunes zijn een kunstvorm. Ze laten ons lachen, fronsen en nadenken, nog voor we weten wat er in de aflevering gaat gebeuren.
Bij Panda Bytes zien we dit vierde deel niet als afsluiting, maar als bevestiging: de lijst is eindeloos. Zolang series blijven spelen met beeld, muziek en verwachting, blijven ironische tunes ons verrassen.
Welke openingstune vind jij zó ironisch dat je hem nooit overslaat? Laat het weten in de reacties misschien staat jouw suggestie in een toekomstig deel V.
