Introductie:
Gary Oldman is een acteur die je bijna nooit twee keer hetzelfde ziet doen. Hij is een kameleon die met stem, houding en energie volledig in een rol kan verdwijnen. Het ene moment is hij de dreigende schurk, het volgende de stille strateeg of de charmante mentor. Toch geldt ook voor een grootheid als Oldman dat niet iedere film even sterk is. Zijn carrière bestaat uit glanzende hoogtepunten maar ook uit producties die snel in de vergetelheid verdwenen.
In dit uitgebreide artikel bespreken we twee absolute knallers uit zijn oeuvre, Darkest Hour en Tinker Tailor Soldier Spy, en zetten we die naast twee floppers, The Space Between Us en The Unborn. Vier films die samen laten zien hoe breed, maar ook hoe wisselvallig, zijn filmografie kan zijn.
Twee Knallers
Darkest Hour (2017) Oldman als Winston Churchill
Toen Gary Oldman in 2017 Winston Churchill vertolkte in Darkest Hour, was er meteen het gevoel dat dit zijn ultieme rol zou worden. Met behulp van protheses en indrukwekkende make-up leek hij fysiek nauwelijks nog op zichzelf. Maar het was vooral zijn spel dat de transformatie compleet maakte.
Oldman wist Churchill neer te zetten als een man die worstelt met zijn eigen twijfels en toch een natie moet leiden in haar donkerste uur. De beroemde speeches, zoals “We shall fight on the beaches”, klonken in zijn vertolking niet als ingestudeerde imitaties maar als momenten vol noodzaak. Je voelde dat de man tegenover je echt geloofde in elk woord.
Achter de schermen
De metamorfose was intens. Oldman zat dagelijks uren in de make-up stoel en moest door het zware kostuum en de protheses liters water drinken om niet oververhit te raken. Het maakte de rol fysiek zwaar, maar de acteur zag het als een kans om een historische figuur tot leven te brengen die al talloze keren was gespeeld.
Ontvangst
De film werd een succes bij zowel publiek als critici. Oldman ontving talloze prijzen, waaronder eindelijk zijn eerste Oscar voor Beste Acteur. Zelfs mensen die Churchill persoonlijk hadden meegemaakt, gaven aan dat zijn vertolking een griezelige authenticiteit had. Het werd een rol die zijn naam definitief bij de grootste acteurs aller tijden plaatste.
Tinker Tailor Soldier Spy (2011) De stille kracht van George Smiley
Waar Darkest Hour draaide om bombast en historische speeches, koos Gary Oldman zes jaar eerder voor een veel ingetogener rol. In Tinker Tailor Soldier Spy, de verfilming van John le Carré’s spionageroman, speelt hij George Smiley, een gepensioneerde spion die terugkeert om een mol binnen de geheime dienst te ontmaskeren.
Smiley is geen James Bond. Hij drinkt geen martini’s, draagt geen dure pakken en schiet niet met pistolen. Hij is bedachtzaam, introvert en gebruikt vooral zijn observatievermogen. Oldman bewees met deze rol dat groot acteren niet luid hoeft te zijn. Elke blik, elke stilte en elk subtiel gebaar droegen spanning in zich.
Achter de schermen
Oldman aarzelde aanvankelijk om de rol aan te nemen omdat Alec Guinness al een legendarische Smiley had neergezet in de tv-serie uit 1979. Toch besloot hij zijn eigen interpretatie te geven. Hij legde de nadruk minder op afstandelijkheid en meer op de innerlijke strijd van een man die leeft in een wereld vol leugens.
Ontvangst
De film werd gezien als een meesterwerk binnen het spionagegenre. Critici prezen Oldman’s prestatie en hij ontving een Oscarnominatie. Voor velen bewees hij met deze rol dat hij niet alleen in flamboyante, explosieve personages excelleert, maar ook in ingetogen rollen waarin subtiliteit de sleutel is.
Twee Floppers
The Space Between Us (2017) Een jongen van Mars zonder magie
Het idee achter The Space Between Us had veelbelovend kunnen zijn. Een jongen die geboren is op Mars reist voor het eerst naar de aarde en probeert daar zijn vader te vinden. Een verhaal dat sciencefiction en emotioneel drama moest combineren.
Gary Oldman speelt Nathaniel Shepherd, de visionaire wetenschapper die het Marsproject leidt. Op papier een boeiende rol, in de praktijk een personage dat alle kanten opgaat zonder duidelijke richting. Hij is soms mentor, soms zakenman en soms een karikatuur van zichzelf.
Waarom dit niet werkte
De film leed onder een onsamenhangend script en een overdosis melodrama. Waar sciencefiction vaak grootse ideeën onderzoekt, bleef dit verhaal steken in voorspelbaar tienerdrama. Oldman leek vast te zitten in een rol die hem geen ruimte gaf om zijn talent te benutten.
Ontvangst
Critici waren genadeloos. De film werd omschreven als oppervlakkig en onevenwichtig. Voor Oldman was het een van die zeldzame momenten waarop zijn aanwezigheid niet genoeg was om een project te redden.
The Unborn (2009) Horror zonder ziel
The Unborn vertelt het verhaal van een jonge vrouw die wordt achtervolgd door een kwade geest. Gary Oldman speelt rabbijn Sendak, die moet helpen bij een duiveluitdrijving.
De premisse klinkt spannend, zeker met Oldman in een horrorfilm. Toch werd het een teleurstelling. Het script zat vol clichés, de schrikmomenten waren voorspelbaar en de personages oppervlakkig. Oldman’s rol leek vooral bedoeld om de film wat gewicht te geven, maar hij kreeg weinig ruimte om echt indruk te maken.
Achter de schermen
Oldman gaf later aan dat hij de rol aannam omdat hij weleens in een horrorfilm wilde spelen. Helaas bleek dit een ongelukkige keuze. Critici spraken van een optreden dat meer leek ingegeven door praktische overwegingen dan door passie.
Ontvangst
De film werd slecht ontvangen en haalde nauwelijks winst. Voor fans was het een teleurstelling: Oldman in een horrorfilm leek een gouden combinatie, maar het resultaat was inspiratieloos.
Wat leren we van deze contrasten
Gary Oldman’s carrière laat zien hoe breed zijn talent is en hoe wisselvallig de keuzes soms kunnen uitpakken. Aan de ene kant is er de absolute glorie van Darkest Hour en Tinker Tailor Soldier Spy, waar hij historische diepte en ingetogen spanning wist te combineren. Aan de andere kant staan films als The Space Between Us en The Unborn, waarin zelfs zijn talent geen reddingsboei was voor een zwak script.
Het laat zien dat zelfs de grootste acteurs afhankelijk zijn van het materiaal dat ze krijgen. Oldman’s bereidheid om risico’s te nemen zorgt ervoor dat hij soms in middelmatige films belandt, maar het levert ook meesterwerken op die de tand des tijds doorstaan.
Conclusie: de erfenis van Gary Oldman
Gary Oldman is en blijft een van de meest intrigerende acteurs van zijn generatie. Zijn transformaties in Darkest Hour en Tinker Tailor Soldier Spy behoren tot de absolute top van de moderne cinema. Zijn mindere keuzes in The Space Between Us en The Unborn herinneren ons eraan dat zelfs grootheden niet onfeilbaar zijn.
Bij Panda Bytes zien we Oldman als een durfal die altijd iets nieuws probeert. Soms schittert hij op ongekende hoogtes, soms belandt hij in films die snel vergeten worden. Maar juist die combinatie maakt hem fascinerend.
En nu zijn we benieuwd: welke rol van Gary Oldman vind jij zijn absolute hoogtepunt, en welke had hij volgens jou beter kunnen overslaan?
