Introductie:
De John Wick-franchise bestaat inmiddels uit vier hoofdfilms en een spin-off, Ballerina. Deze reeks is uitgegroeid tot een cultureel fenomeen binnen het actiegenre. Het uitgangspunt is eenvoudig: een huurmoordenaar neemt wraak nadat zijn hond is vermoord. Wat volgt is een reeks nauwkeurig gechoreografeerde gevechten, uitgevoerd in een onderwereld met strikte codes, esthetische symboliek en een bijna mythologisch karakter.
In dit artikel analyseren we elke film afzonderlijk, plaatsen deze in rangorde op basis van filmische kwaliteit, narratieve structuur, wereldopbouw, visuele stijl en positionering binnen het genre. Emotionele bewoordingen worden bewust vermeden; de focus ligt op objectieve observatie, inhoudelijke diepgang en tekstuele volledigheid.
Overzicht: van uitgangspunt tot franchise
De John Wick-films volgen John Wick, een voormalig huurmoordenaar die zich na de dood van zijn vrouw terugtrekt uit het criminele circuit. Wanneer zijn auto wordt gestolen en zijn hond een laatste herinnering aan zijn vrouw wordt vermoord, keert hij terug naar zijn oude leven. Dit uitgangspunt vormt het fundament van een serie films waarin geweld, ritme en wereldbouw samenkomen tot een consistent concept.
De kern van de films ligt niet in karakterontwikkeling, maar in visuele stijl, choreografie van geweld, en de opbouw van een parallelle samenleving met eigen regels, valuta, hiërarchieën en infrastructuur. Binnen dit kader wordt John Wick herhaaldelijk geconfronteerd met de consequenties van zijn verleden.
- John Wick: Chapter 4 (2023)
Regie: Chad Stahelski
Duur: 169 minuten
Première: 24 maart 2023
Verhaalstructuur
John Wick: Chapter 4 is het sluitstuk van een narratief vierluik. De film vervolgt direct de gebeurtenissen uit Chapter 3 Parabellum, waarin Wick vogelvrij wordt verklaard. In Chapter 4 probeert hij zijn vrijheid te herwinnen door het opnemen tegen de High Table, het centrale bestuursorgaan binnen de onderwereld. De structuur is episodisch, met segmenten die zich afspelen in New York, Osaka, Berlijn en Parijs. Elk van deze locaties introduceert een autonome microstructuur binnen de bredere narratieve lijn.
De film maakt gebruik van de klassieke drie-akterstructuur, maar rekt deze uit tot een vierdelige dramaturgie waarin elk segment functioneert als een miniatuurfilm. Er is een duidelijke opbouw richting een climax die zich afspeelt bij Sacré-Cœur in Parijs. Dit duel sluit de film af met een beslissingsmoment waarin de hoofdpersoon zijn vrijheid tegenover zijn leven afweegt.
Visuele stijl en cinematografie
De cinematografie is verzorgd door Dan Laustsen. Elke locatie wordt visueel onderscheiden met een specifiek kleurenpalet en lichtgebruik. Osaka is overwegend blauw en koud, Berlijn is grauw en industrieel, Parijs is oververzadigd met warm neonlicht. De beeldcompositie verwijst vaak naar grafische kunst, met symmetrie en dieptewerking als terugkerende elementen.
Gebruik van overhead shots (notoir in de top-down vechtscène in Parijs), lange takes en statische camerastandpunten maakt het gevecht inzichtelijk. Er wordt afgezien van de gebruikelijke shaky cam-techniek. Daardoor ontstaat overzichtelijkheid en tactiele beleving van de choreografie.
Choreografie en gevechtsanalyse
De choreografie bereikt een hoogtepunt in deze film. Bewegingspatronen zijn strak geregisseerd. Gevechten duren meerdere minuten zonder knip. Wapengebruik wisselt tussen korte- en lange afstand’s wapens, met nadruk op tactical reloads en close-combat technieken zoals jiu-jitsu en judo. Keanu Reeves heeft een groot deel van deze choreografie zelf uitgevoerd, wat de continuïteit in beeld ondersteunt.
Wereldbouw
De High Table wordt hier explicieter getoond dan in vorige films. Nieuwe personages, zoals The Marquis Vincent de Gramont (Bill Skarsgård), krijgen een functionele positie binnen de machtsstructuur. Er is ook een hiërarchisch antagonisme: Wick vecht niet alleen tegen individuele tegenstanders, maar tegen een systeem.
Positie in de franchise
Chapter 4 is het meest uitgebreide deel in duur en geografie. De film functioneert als afsluiter van de centrale plotlijn en bevat de meeste lore-elementen. In termen van stilistische uitvoering, consistentie en thematische afsluiting is dit het meest complete deel van de reeks.
- John Wick (2014)
Regie: Chad Stahelski
Duur: 101 minuten
Première: 24 oktober 2014
Uitgangspunt en narratieve eenvoud
Het uitgangspunt van de eerste film is minimaal: John Wick neemt wraak op de zoon van een Russische maffiabaas nadat deze zijn hond heeft gedood. Binnen deze context worden de fundamenten gelegd van het universum waarin alle vervolgfilms zich afspelen.
De narratieve structuur is lineair. Wick’s handelen wordt gedreven door persoonlijke motivatie zonder externe krachten of overkoepelende structuren zoals de High Table. Hierdoor is de film kleiner van opzet, maar narratief krachtiger in focus.
Technische analyse
De film maakt gebruik van onderbelichte kleuren en veelal statische camerastandpunten. Dit geeft het geheel een gesloten, benauwende sfeer. De vechtscènes zijn strak gemonteerd en maken gebruik van gun-fu: een combinatie van martial arts en vuurwapengebruik die vloeiend in elkaar overloopt.
De iconische Red Circle Club-scène functioneert als visueel hoogtepunt. Hier komen licht, muziek en beweging samen in een naadloze combinatie. De choreografie is strak, de muziek functioneel ondersteunend.
Wereldbouw
De Continental wordt geïntroduceerd als neutraal grondgebied. Het gebruik van gouden munten als valuta, het “cleaner”-systeem en de strikte regels vormen de eerste contouren van de parallelle samenleving waarin de latere films zich uitbreiden.
Impact en positionering
Als zelfstandige film is John Wick effectief in narratieve eenvoud en stilistische verfijning. Als fundament voor een franchise is het filmisch doeltreffend, met genoeg openingen voor toekomstige verdieping.
- John Wick: Chapter 2 (2017)
Regie: Chad Stahelski
Duur: 122 minuten
Première: 10 februari 2017
Verhaalstructuur en uitbreiding
Chapter 2 opent met de nasleep van de eerste film. Wick wordt gedwongen een oude schuldbetaling in te lossen en belandt in een web van verraad. De film introduceert de High Table en breidt het universum uit met nieuwe locaties, zoals Rome.
Het narratief beweegt zich van persoonlijke wraak naar geopolitieke actie. John Wick wordt pion in een groter machtsspel. Dit legt de basis voor latere films waarin hij tegen het systeem zelf vecht.
Technische uitwerking
De cinematografie is consistent met de eerste film, maar met internationale expansie. De spiegelhal-scène in het museum is een technisch hoogstandje, waarin beweging, reflectie en perspectief strategisch worden ingezet.
Choreografie is uitgebreider en complexer dan in deel één. Gevechten bevatten meerdere tegenstanders tegelijk en maken gebruik van variatie in wapens en locaties. Het tempo ligt hoog, maar blijft overzichtelijk.
Narratieve functie
De film eindigt met een breuk: Wick doodt iemand op het terrein van The Continental, een heiligschennis die resulteert in zijn excommunicatie. Dit is het narratieve breekpunt dat directe gevolgen heeft voor Chapter 3 en Chapter 4.
- John Wick: Chapter 3 – Parabellum (2019)
Regie: Chad Stahelski
Duur: 131 minuten
Première: 17 mei 2019
Structuur en tempo
De film opent direct na de gebeurtenissen van Chapter 2. Wick is voortvluchtig en wordt door vrijwel iedereen opgejaagd. Hierdoor bestaat het eerste uur vrijwel volledig uit aaneengeschakelde actiescènes.
Narratief gezien kent de film weinig ontwikkeling. John Wick probeert zijn status te herstellen, maar keert uiteindelijk terug naar een staat van conflict. De film functioneert als tussenstuk binnen een bredere structuur.
Actie en choreografie
Actiescènes zijn intens en talrijk, met variatie in locatie en stijl. Voorbeelden zijn het gebruik van boeken als wapen, paardengevechten in New York, en het segment met Halle Berry en haar getrainde honden in Marokko. De choreografie is inventief, maar leidt tot vermoeidheid door de opeenstapeling van geweld.
Visuele stijl
Gebruik van kleuren en belichting is expressief. Het design van het Continental in Casablanca introduceert een nieuwe visuele laag binnen de franchise. De cinematografie is consistent, maar leidt soms tot oververzadiging van stijl.
- Ballerina (2025)
Regie: Len Wiseman
Duur: 110 minuten
Première: 6 juni 2025
Context en narratief
Ballerina is een spin-off waarin Eve (Ana de Armas) wraak neemt op de moordenaars van haar familie. De film speelt zich chronologisch af tussen Chapter 3 en Chapter 4.
De narratieve structuur is eenvoudig: persoonlijke vendetta met minimale diepgang. De protagonist is nieuw binnen het universum en functioneert als contrast met John Wick.
Actiestijl en positionering
De stijl van vechten is minder vloeiend en meer instinctief. Eve is geen legende, maar een nieuwkomer. Hierdoor zijn gevechten korter, chaotischer en minder geperfectioneerd. De film mist echter gelaagdheid in karakterontwikkeling en biedt slechts beperkte uitbreiding van de bestaande mythologie.
Functionele beoordeling
Als zelfstandig werk is Ballerina coherent en onderhoudend. Binnen het John Wick-universum blijft het een secundair werk, met beperkte invloed op het centrale narratief. De afwezigheid van een krachtige antagonist en zwakke wereldbouw verminderen de impact.
Conclusie: een hiërarchische ordening van precisiegeweld
De John Wick-films zijn geen karakterstudies, maar systematische verkenningen van choreografisch geweld binnen een gedefinieerde esthetiek. Elk deel bouwt voort op de vorige met toename in schaal, complexiteit en visuele ambitie. De franchise excelleert in consistente kwaliteit, maar kent verschillen in narratieve effectiviteit en thematische diepgang.
Ranglijst:
- Chapter 4 – Volledig, visueel innovatief, narratief sluitstuk
- John Wick (2014) – Simpel, krachtig, functioneel
- Chapter 2 – Eerste werelduitbreiding, technisch solide
- Chapter 3 – Overbelast, visueel sterk, narratief zwak
- Ballerina – Functioneel, maar beperkt van invloed
